26 juni 2019 - 6 min. lezen 29 reacties

In de Benelux beleven we een op en top zomerse week. Afgelopen dinsdag liepen de temperaturen al op naar 35 à 36°C en zaterdag lijken we dat nog een keer over te doen. Daar tussendoor zitten even een paar dagen met wat minder hoge temperaturen, maar met veel zonneschijn en dieper landinwaarts met temperaturen van 25-27°C leven we nog altijd boven onze stand. Nog veel heter is het in Frankrijk.

Daar gaat men vanaf vandaag tot en met zaterdag gebukt onder een hittegolf van ongekende proporties. Een hittegolf in Frankrijk (Frans: canicule) komt veel vaker voor, maar zo vroeg in het jaar is het zeldzaam. Bovendien gaan de temperaturen er stijgen naar absurd hoge waarden. Wat kan men in Frankrijk precies verwachten de komende dagen?

Hittegolf in Frankrijk veroorzaakt door luchtdruksetting

Voor het laatstgenoemde moeten we kijken naar de Europese weerkaart. Ten zuidwesten van Ierland bevindt zich al een tijdje een lagedrukgebied. Normaal gesproken worden depressies door de straalstroom snel oostwaarts getransporteerd. Daardoor blijft West-Europa merendeel gevrijwaard van extremen, zowel in de zomer als in de winter. Maar soms gebeurt het dat een lagedrukgebied als het ware stil blijft liggen boven een bepaalde omgeving. Dit is nu ook het geval: het lagedrukgebied blijft maar plakken boven de golf van Biskaje. Dit komt doordat het klem zit tussen diverse hogedrukgebieden.

Een lagedrukgebied boven de golf van Biskaje zit daar eigenlijk ‘vast’ en kan geen kant op. Hierdoor zuigt het een heleboel warme lucht aan.

Aan de oostflank van het Biskajelaag is de wind op enige hoogte (1,5 kilometer) zuidelijk. Doordat de hoogtewind zo lang achter elkaar uit het zuiden waait, kan er enorm veel warme lucht uit de Sahara worden meegenomen. Om die reden kunnen de bovenluchttemperaturen zeer sterk opwarmen. En die warme bovenluchttemperaturen zijn een belangrijke factor voor de komende hittegolf in Frankrijk.

  • De enorme warmte op hoogte heeft grote gevolgen voor de Alpen. Lees hier meer over deze situatie.

De komende dagen zien we boven grote delen van Frankrijk 850-hPa-temperaturen van 26-29°C. Dit is zelden tot nooit eerder waargenomen. Tel daarbij op dat de zon nu op haar hoogste punt staat en de dagen het langst zijn. Dat betekent dat de opwarming van de onderste luchtlaag in deze tijd van het jaar ook nog eens maximaal is, nu dus ook het geval.

Om de maximumtemperaturen aan de grond te berekenen mag men bij de 850-hPa-temperaturen circa 13 tot 16°C optellen. U raadt het al: dan komen de maxima theoretisch rond of zelfs boven de 40°C uit. Dat laatste gaat ook gebeuren. Vooral donderdag en vrijdag zijn dagen om in de gaten te houden.

De extreem hoge 850-hPa-waarden boven Frankrijk

Donderdag: hittegolf in Frankrijk naar de hoogste versnelling

Op deze woensdagmiddag zien we al temperaturen die dicht tegen de 40°C aan schurken. Feitelijk kun je zeggen dat de hittegolf in Frankrijk vandaag is begonnen. De voet van de Pyreneeën, de regio Bordeaux, de Provence, de Dordogne, de Limousin en de regio rond Clermont-Ferrand zijn vanmiddag het heetst. Maar het is nog helemaal niets in vergelijking met wat het land donderdag en vrijdag te wachten staat.

Donderdag koppelt het hittekanon naar de hoogste versnelling en is het bloedheet in het gehele land. In het uiterste noorden valt die hitte met 25-30°C nog enigszins mee. Maar kom je ten zuiden van de lijn Le Havre-Amiens-Charleville-Mézières, dan gaat het kwik pijlsnel de hoogte in naar 30-35°C. Ten zuiden van Parijs gaat dat al heel snel naar 35-40°C. En de gehele zuidelijke helft zit – met uitzondering van de hogere gebieden – vrijwel overal met maxima rond of iets boven de 40°C.

  • Maatregelen nemen om zonnebrand te voorkomen is absoluut aangewezen. Laat jullie niet vangen en gebruik deze zonnecrème.☀️

Dit is uitzonderlijk, zelfs voor Franse begrippen en bovendien uniek voor de maand juni. Opnieuw treden de hoogste waarden op in dezelfde gebieden als woensdag. In die streken kan het zelfs 41 à 42°C worden. De kans is groot dat er absolute warmterecords op heel wat meetstations gehaald gaan worden.

hittegolf in Frankrijk kaart donderdag
Maxima op donderdag (WeatherOnline)

Vrijdag: ongeziene recordhitte in het zuidoosten

Heter kan haast niet, denkt u wellicht. Ja dus, het kan nog absurder. Geholpen door bovenluchttemperaturen van circa 28°C op 1,5 kilometer in combinatie met lijwerking door een zwakke mistral/tramontana, kan het in het zuidoosten 44 en lokaal zelfs 45°C worden! Zeer exceptioneel en bovendien gevaarlijk voor de gezondheid.

Bent u momenteel in het zuidoosten van Frankrijk, wees dan uitermate waakzaam komende vrijdag. Drink heel veel, doe geen inspanningen en zoek waar mogelijk verkoeling. In de rest van het land koelt het wat verder af ten opzichte van donderdag. Desalniettemin blijft het ook daar zeer heet met zeker in de zuidelijke helft van Frankrijk op grote schaal 37-40°C. In de noordelijke helft wordt het 30-37°C en helemaal in het uiterste noorden wordt het 25-30°C.

  • Wil je nuttige tips voor extreme hitte van 40-45°C, lees dan dit artikel.
hittegolf in Frankrijk kaart vrijdag
Maxima op vrijdag (WeatherOnline)

Het absolute hitterecord van Frankrijk staat op 44,0°C, gemeten in Toulouse in augustus 1923. Mocht deze waarde gehaald worden (en die kans is behoorlijk groot) dan kunnen we spreken van een nieuw all-time Frans hitterecord. En dat nota bene in juni, veruit de koelste zomermaand van de drie! De grootste kans op een nieuw record maakt de Languedoc (en dan vooral het achterland van Montpellier en Nîmes). Daar wordt het vrijdag het heetst. Ook de regio Carpentras maakt een kans.

Zaterdag: iets minder heet in het zuiden, maar weer heter in het noorden

Zaterdag zal de ergste hitte in het zuidoosten verdwijnen. Toch blijven maxima van 39 à 40°C nog altijd zeer goed mogelijk in het Rhônedal, in de Provence en in de regio Avignon/Carpentras. Bovendien neemt de hitte in het noorden van het land juist weer toe. Daar kan het terug op grote schaal 35°C worden.

Maxima op zaterdag (WeatherOnline)

Hoe uitzonderlijk?

De hittegolf in Frankrijk van de komende dagen is extreem bijzonder. Qua temperaturen doet hij denken aan augustus 2003, toen er meer dan tienduizend mensen (vooral ouderen) overleden door de hitte. Ook toen werd het dagenlang op grote schaal 40°C. De hitte duurde in 2003 circa twee weken. Voor het overige zijn er geen vergelijkbare casussen te vinden met vergelijkbare temperaturen voor langere tijd. Als het al eens 40°C wordt in Frankrijk, dan is dat vaak maar voor één dag en op één plek. Het geeft maar aan hoe ongekend de komende dagen zijn.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

2 dagen geleden - 5 min. lezen
10 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

14 april 2024 - 6 min. lezen