11 februari 2021 - 4 min. lezen
3 reacties 3

Februari wordt ook wel eens de sprokkelmaand genoemd. De wintermaand waarin het af en toe stevig kan vriezen. In het verleden is de maand februari wel vaker een zeer koude maand geweest. In dit artikel duikt geograaf Thomas Sauvillers in de archieven om enkele opvallende februarimaanden te bespreken.

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Januari/februari 1917: Langste koudegolf in Ukkel.  

Tussen 19 januari en 9 februari 1917 kwam het kwik geen enkele keer boven 0°C in Ukkel. Er waren toen maar liefst 22 ijsdagen op rij, wat nog altijd een record is. De minimumtemperatuur zakte gedurende deze periode zelfs 15 keer onder –10°C. In hoger gelegen dorpen en steden zoals in Bastenaken (Ardennen) bleef de maximumtemperatuur zelfs langer dan 30 dagen onder 0°C.

In deze periode dook het kwik een aantal nachten achter elkaar zelfs onder de kaap van de -25°C in de Ardennen. In Nederland hield deze koudegolf ‘slechts’ 8 dagen aan.  

1917 scoorde bijna 300 koudegetallen!
Een stevige koudegolf in Nederland begin 1917.

Februari 1956: Laagste maandgemiddelde temperatuur 

Gedurende de maand februari 1956 bedroeg de gemiddelde temperatuur –6.1 °C in Ukkel. Dit staat nog steeds bekend als de koudste maand februari en de koudste maand aller tijden in België. Deze maand vroor het elke dag en bereikte de temperatuur op het einde van de maand (24e) zelfs nog een temperatuur van –16.2°C (meest laattijdige keer onder -15°C). Deze koudegolf werd mede mogelijk gemaakt door een dikke laag sneeuw met uitschieters tot 30 a 40 cm in West-Vlaanderen .

Ook in Nederland was februari 1956 bar koud. In deze maand vroor het in De Bilt in acht nachten meer dan -15 °C met -21,6 graden als minimum op 15 februari. In Uithuizermeeden werd het nog kouder met op 16 februari 1956 -26,8 graden Celsius. Tussen 15 en 24 februari bedroeg de gemiddelde temperatuur er zelfs -10,5°C (dit is de tweede koudste periode ooit: -11.3°C is het record).

In 1956 zorgde een zeer sterk Siberisch hoog geconnecteerd met een Scandihoog voor transport van ijskoude lucht naar de Benelux.

Februari/winter 1963: 4 koudegolven in Nederland

Gedurende de winter van 1963 vonden er maar liefst 4 verschillende koudegolven plaats in Nederland. In totaal maakten maar liefst 27 dagen deel uit van deze koudegolven. Ook in Ukkel was februari 1963 zeer koud, met een gemiddelde temperatuur van –2.0°C. De winter van 1962-1963 staat nog steeds gekend als de koudste winter ooit in België.

Februari 2012: Meest recente koudegolf 

De laatste koudegolf die we in de Benelux mee hebben gemaakt vond plaats in februari 2012. De koudegolf duurde in België in totaal maar liefst 13 dagen. Gedurende de nacht van 7 februari ging het kwik op vele plaatsen in Vlaanderen zelfs onderuit tot -20°C of nog net iets lager, iets wat we deze maand nog niet hebben meegemaakt.

In Nederland duurde deze koudegolf 10 dagen en werd een minimumtemperatuur van –18.9°C gemeten in de Bilt. 

Op 4 februari 2012 daalde het kwik In Nederland tot -22°C.

Februari 2021: (net) geen koudegolf

Voor een koudegolf moet het kwik tenminste 5 dagen onder het vriespunt blijven en op minstens 3 dagen onder -10°C zakken. De kans dat we dat dit jaar, in 2021, gaan halen is klein. Komende dagen blijft het wel koud maar de scherpste kantjes gaan er vooral in België geleidelijk af. Afgelopen dagen zorgden wind en bewolking ervoor dat de temperaturen in Ukkel niet daalden tot onder -10°C en op 11 februari steeg het kwik ook boven het vriespunt.

  • Wat betekent de wolk die ik aan de hemel spot? Is dat een voorbode van zonnig of regenachtig weer? Ontdek het via dit boek.

In Nederland zorgden bewolking en wind in De Bilt ervoor dat er nog geen 3x strenge vorst werd genoteerd. Bovendien steeg het kwik op 11 februari (moet nog geverifieerd worden) tot 0.0°C. Februari 2021 lijkt zonder koudegolf daardoor niet in het rijtje van historisch koude februari maanden te komen. Door de klimaatverandering wordt de kans op dergelijke koude periodes steeds kleiner.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

7 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen