30-daagse: Zit er dit jaar een witte Kerst in?

Het einde van november nadert, de dagen korten steeds meer en het wordt donker buiten. De Kersperiode nadert met rasse schreden! Dé hamvraag in deze periode van het jaar is uiteraard: “Zit er een witte Kerst in?”. Intussen wachten we er al 14 jaar op, want de laatste witte verrassing met Kerst dateert alweer van het jaar 2010. Wat wordt het dit jaar? Zit er na lange tijd nog eens een winterse verrassing in of wordt het de zoveelste zachte en groene Kerst? Wij waagden ons al aan een eerste blik op de weerkaarten op lange termijn.

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Hoe zat het met die witte Kerst?

Elk jaar opnieuw dromen we ervan, de ‘witte Kerst’, net als in de gelijknamige song ‘dreaming of a white Christmas’. En meestal blijft het bij een droom want om sneeuw te krijgen op Kerstmist moeten alle puzzelstukjes juist in elkaar vallen. Intussen is het al 14 jaar geleden dat we nog van een witte Kerst konden profiteren in de Lage Landen. 2010 was het immers het laatste jaar met een officiële witte Kerst. We maakten toen zelfs een langere koude periode mee met regelmatig sneeuwval eind december. Op Kerstdag zelf lag er op heel wat plaatsen in de Benelux een sneeuwdek van formaat, met zelfs in Limburg op sommige plekken 30 tot 40 centimeter sneeuw of zelfs meer, door talrijke sneeuwophopingen. Statistisch gezien is de kans op een witte Kerst erg klein in de Benelux, zelfs kleiner dan 10%. In De Bilt lukte het nog maar 8 keer sinds 1901, in Ukkel net iets meer, met 11 keer.

Zal het dit jaar lukken, de witte Kerst?

Wisselvallig temperatuurverloop komende 14 dagen

In november konden we al even proeven van een korte winterprik, door een uitbraak van polaire lucht die over de Benelux uitstroomde. Dat leverde een dikke week geleden op veel plaatsen sneeuwbuien op, met her en der zelfs een tijdelijk sneeuwdekje. Op zondag 24 november steeg het kwik dankzij een opstuw van zeer zachte substropische lucht richting recordwaarden van rond 18°C in Limburg. Het weer verliep dus erg grillig en de temperaturen maakten bokkensprongen.

Ook de komende 14 dagen lijkt het verder op en af te gaan met het weer, zo blijkt uit de temperatuurpluim. Na enkele koudere en drogere dagen dankzij hogedruk, zal begin volgende week opnieuw zachte oceaanlucht tot bij ons geraken met storingen die de revue zullen passeren. Halfweg de week zou het dan weer iets frisser kunnen worden. Een snelle afwisseling tussen warme sectoren met zachte subtropische lucht en passages van koufronten met erachter polaire lucht zorgt ervoor dat de temperaturen wat op en neer zullen gaan volgende week. Mogelijk wordt het dan opnieuw zachter tegen het eind van de week. Medio december zijn er voorzichtige signalen dat het mogelijk weer wat kouder zou kunnen worden volgens sommige prognoses, maar dat is allemaal nog uiterst onzeker.

De NAO-index is momenteel licht negatief, maar toont de komende week een sterke stijging naar positieve waarden. Dat betekent dat de verschillen in luchtdruk tussen het Azorenhoog en het Ijslands laag weer gaan toenemen, met wellicht een sterke straalstroom en een aanvoer van Atlantische Oceaanlucht. Pas tegen midden december zou de index weer negatief kunnen worden, wat door de modellen ook ondersteund wordt door koudere scenario’s op dit moment.

Sterke polaire vortex voorlopig, nog geen tekenen van een SSW

Eén ding lijkt al vast te staan: een snelle afzwakking van de polaire vortex (SSW) en een bijhorende verzwakking van de straalstroom staat niet meteen op de weerkaarten. De zonale wind rond 10 hPa blijft de komende maand stevig waaien van west naar oost. Richting januari zou de windsnelheid wat kunnen afnemen, maar vergroot de onzekerheid. Een omkering naar oostenwinden zit er evenwel nog niet aan te komen voorlopig. En dat is niet zo’n goed nieuws voor wie op streng winterweer met transportkoude hoopt.

Wat zeggen de voorspellingen op lange termijn tegen Kerst?

Volgens de huidige langetermijnprognose van zowel het Europese als het Amerikaanse weermodel zouden we richting Kerst en Nieuw te maken krijgen met normale tot iets hogere temperaturen dan gemiddeld. Daaruit concluderen we voorzichtig dat de eerste signalen ongunstig lijken voor een witte Kerst op dit moment.

Kijken we naar de luchtdrukprognose dan zien we licht positieve afwijkingen. Zowel ECMWF als GEFS voorspellen een positieve anomalie in de geopotentiaal op 500 hPa. Dit zou kunnen wijzen op relatief hoge luchtdruk. De kans dat de Kerstdagen relatief droog en vrij zacht verlopen is momenteel vrij groot. We hebben nog een dikke vier weken te gaan voor Kerst. Hopelijk worden de weerkaarten de komende dagen en weken nog serieus door elkaar geschud en komt er nog een verrassing. Maar statistisch gezien is de kans groot dat het ook dit jaar niets zal worden.