Westerstorm met zware windstoten op komst op donderdag

De straalstroom draait al langere tijd op volle toeren en sleurt de ene na de andere depressie mee richting het Europese vasteland. Komende donderdag wordt daar een nieuw hoofdstuk aan toegevoegd, wanneer een klein lagedrukgebied de wind flink aanwakkert. Door de snelle ontwikkeling en uitdieping komt het tot een westerstorm. Wat kunnen we donderdag verwachten?

• Volg de weerberichten via Facebook of Twitter

Link met de term ‘bomcycloon’

Een bomcycloon is een lagedrukgebied dat zich in een tijdspanne van 24 uur minstens 24 hPa uitdiept. Dat wil zeggen dat de kerndruk van het systeem in de genoemde periode 24 hPa daalt. Vaak gebeurt dit onder invloed van de heersende atmosferische omstandigheden. Zo is de straalstroom een veelvoorkomende trigger: op grote hoogte moet het hard waaien. Bij orkanen, in feite ook een vorm van bomcyclonen, is warm zeewater (>27°C) de oorzaak voor zeer sterke uitdieping.

De depressie waar we donderdag mee te maken krijgen, heeft kenmerken van een bomcycloon, maar kan niet in zijn geheel zo genoemd worden. Zo is er weliswaar sprake van sterke uitdieping onder invloed van de straalstroom, maar 24 hPa in 24 uur halen we niet. De gevaren zullen derhalve uiteindelijk meevallen. Daarom gebruiken we liever de term westerstorm.

Dat betekent niet dat de depressie onopgemerkt aan ons voorbij zal gaan. Op dit moment is de straalstroom zeer sterk aanwezig op de Atlantische Oceaan. Dit komt doordat de temperatuurtegenstellingen tussen de evenaar en de Noordpool momenteel erg groot zijn. De straalstroom zorgt ervoor dat lagedrukgebieden die in eerste instantie vaak kleinschalig beginnen langs de oostkust van Amerika, zich binnen zeer korte tijd kunnen ontwikkelen tot diepe depressies. Het geval van komende donderdag is een randstoring bij Newfoundland, die ‘opgeslokt’ wordt door een gigantisch IJslandlaag en zich daarna snel uitdiept.

Eerst nog winterse buien

Voordat het zover is, krijgen we op woensdag eerst nog te maken met winterse buien. Het heeft te maken met een ijzige bovenlucht: op 5,5 kilometer wordt het morgen -40°C. Dit vormt een ideale kraamkamer voor pittige buien met winterse neerslag. Dit is dan ook wat we morgen gaan zien: veel buien met hagel, smeltende sneeuw en zelfs onweer. Tijdens een bui kan het kwik tijdelijk dalen tot dichtbij het vriespunt.

In de Ardennen gaat opnieuw een flink pak sneeuw vallen. Ook in de hogere dalen van het laagland (Veluwe, Zuid-Limburg, Vlaamse Ardennen) kan het tijdelijk wit worden. Elders vooral smeltende sneeuw, maar ook die kan zeer tijdelijk blijven liggen. Opgepast dus voor smeltende sneeuw en hagel, als u morgen de weg op gaat! Tussen de buien door wordt het 4 tot 7°C en waait er een krachtige tot harde, plaatselijk zelfs stormachtige westenwind.

Flink wat regen gevolgd door (zware) westerstorm

In de nacht naar donderdag zien we het frontensysteem dat aan de stormdepressie gekoppeld is, passeren. Dit gaat gepaard met veel regen, tot meer dan 10 millimeter op sommige plekken. Wel neemt de wind in kracht af. Dit is echter van tijdelijke aard, want in de ochtend zien we de wind opnieuw aantrekken. Het sterkste windveld passeert tussen 6.00 uur en 12.00 uur. Hoe sterk de wind en windstoten uitvallen is nog niet helemaal duidelijk. De verschillende weermodellen schetsen ieder wat anders. Hieronder behandelen we vier weermodellen.

ARPEGE

Het weermodel dat de storm veruit het zwaarst inschat, is ARPEGE. Het hoogtepunt van de storm valt in dit model tussen 11.00 en 12.00 uur. De gemiddelde wind bedraagt dan 10 tot 11 Beaufort (zware tot zware storm) aan de Nederlandse westkust met zeer zware windstoten tot ruim 140 km/u. Dit model staat daarmee wel in zijn eentje, maar toch mogen we dit scenario niet uitvlakken.

Harmonie

Het Harmonie-model schat de westerstorm beduidend minder zwaar in en laat het zwaartepunt ook eerder passeren, zo tussen 8.00 en 11.00 uur. Ook hier is het windveld op zijn zwaarst aan de Nederlandse kust, waar 9 Beaufort (storm) wordt geschetst. De windstoten bedragen 90-110 km/u in de kustregio’s met uitschieters naar 120 km/u tijdens de buien in de ochtend.

Hirlam

Qua intensiteit is dit model vergelijkbaar met Harmonie: langs de kust windkracht 9 (storm) met het hoogtepunt rond 10.00 uur. De windstoten worden helaas niet berekend door dit model, maar aangezien de gemiddelde wind gelijk is aan Harmonie, mogen we ervanuit gaan dat de windstoten ook ongeveer gelijkwaardig zullen uitpakken.

Het enige verschil zit hem in de positie van het laag, die bij Hirlam een stuk zuidelijker ligt dan bij Harmonie. Daardoor is de wind hier op zijn sterkst aan de Zeeuwse en Belgische kust.

GFS

De laagste intensiteit wordt berekend door het Amerikaanse weermodel, waar tijdens het hoogtepunt rond 10.00 uur niet eens stormkracht (9 Beaufort) geschetst wordt. Wel moet hierbij gezegd worden dat GFS een zeer grove resolutie heeft in tegenstelling tot de andere modellen. Het is dus maar de vraag of dit uitkomt.

Conclusie

Meest waarschijnlijk is het scenario van Harmonie/Hirlam, waarbij het tussen 9.00 en 12.00 uur gaat stormen (windkracht 9) langs de kust met daarbij windstoten van 90-110 km/u. Landinwaarts een krachtige tot harde wind met windstoten tussen 60 en 90 km/u. De kans op (zeer) zware storm is nog altijd aanwezig, maar wordt slechts door één model ondersteund. Na het middaguur neemt de wind sowieso in kracht af en komt de atmosfeer geleidelijk weer tot rust.