29 augustus 2017 - 8 min. lezen
0 reacties 0

Eind juli trok een reeks supercells over het noordoosten van Frankrijk. Het leverde een prachtige bliksemshow op. Stormjager Paul Begijn zocht het natuurgeweld op. 

Sommige onweersettings die buiten de landsgrenzen vallen, maar goed aan te rijden zijn, zijn gewoon te mooi om te negeren. Zeker in een seizoen waarin het binnen de Benelux maar moeizaam tot onweer komt. Eind juli tekende zich een situatie af met enkele dagen grote onstabiliteit boven Duitsland en Frankrijk.

Twee teams van stormjagers van Level 3 Stormchasers zetten hun zinnen op een prachtige setting voor maandagavond 31 juli. Bijna alle modellen lieten op het warmtefront supercells ontstaan rond zonsondergang. Voor fotografen een droomscenario, omdat de lichtomstandigheden dan vaak het beste zijn.

Richting Metz

Terwijl het eerste team met Ruud van Kessel, Erwin Klein, Gijs de Reijke en Michiel Baatsen al in het weekend vertrok voor een rondje Duitsland, vertrokken wij pas maandagmiddag. Team twee bestond uit Roland Dekker, Rick Bekker en Paul Begijn. Via de Ardennen en Luxemburg zakten we af richting Noordoost-Frankrijk. De omgeving van Metz was het target.

Omdat het vakantie was, viel de drukte op de wegen goed mee. Rond etenstijd kwamen we in Metz aan, waar we een hotel boekten. Aangezien de McDonald’s om de hoek lag, was de keus vrij snel gemaakt om een snelle hap te halen. We wilden immers weinig tijd verliezen.

Warmtefront onweer

Terwijl de zon steeds lager aan de horizon kwam te staan, zagen we de warmtefrontbewolking steeds convectiever van aard worden. Alles ontstond op middelbare hoogte, na zonsondergang sterk getriggerd door het nachtelijk windprofiel.  Aan de warme zijde van het front werden hoge CAPE-waarden berekend, in de orde van 1500 – 3000 MLCAPE.

Ook de deep-layer windschering nabij het front was met 20-30 m/s dik in orde. Doordat het om een vrij smal front ging en Estofex ook voor die smalle strook een Level 1 uitgaf, was het chasegebied vrij makkelijk te bepalen.

Estofex
Level 1 voor de regio van de chase.

Supercells met hoge basis

De Level 1 van Estofex gaf ons goede hoop. Niet in de laatste plaats omdat we als stormchasers vaak de beste resultaten hebben geboekt bij een Level 1. Het risico op een totale bust was vandaag minimaal, de meeste weermodellen waren eensgezind, wat in de meteorologie zeker niet altijd het geval is. Omdat het om zogenaamde elevated buien ging met een hoge basis, was opschaling door Estofex ook niet aan de orde.

De windschade bij surface-based buien met een lage basis is vaak veel groter dan bij buien met een hoge basis. Ook is de kans op grote tot zeer grote hagel veel groter bij buien met een lage basis. Wel was er vandaag de waarschuwing voor kleine tot middelgrote hagel aangezien de buienmodus supercell was.

Stormjagers onderscheppen supercells

Vol goede mood reden we via de A4 in westelijke richting (Verdun/ Parijs). Op de radar waren inmiddels de eerste onweersbuien ontstaan aan de warme zijde van het front.  Onderweg zagen we cumulus de lucht inschieten, een prachtig gezicht in het glooiende landschap. De buien ontstonden mooie parallel op het front, met de actiefste exemplaren in westelijke richting.

Ter hoogte van de afslag Etain (N18) reden we in noordelijke richting om daar de eerste bui op te vangen. In het heuvellandschap werden de eerste cg’s zichtbaar. Het was gelukkig nog licht genoeg om een goede zichtlocatie te vinden. Die vonden we uiteindelijk bij Saint-Laurent-sur-Othain. De zon was inmiddels onder en het zo geliefde uurtje – het blauwe uurtje – was aangebroken. Net op het moment dat we een positie hadden gevonden in het veld, ging de cg-activiteit er grotendeels uit.

Tot er achter ons ineens een felle flits te zien was met kort daarop een inslag. Een ontlading die enkele tientallen kilometers buiten de basis van de bui werd gedropt. Het bewijs was maar weer eens geleverd dat buien tot tientallen kilometers buiten de basis van de bui bliksemgevaarlijk kunnen zijn. Gelukkig kreeg de bui bij het passeren weer een opleving, en kon ik de foto maken waar ik al lang op had gehoopt: cg-bliksem tijdens het blauwe uur.

Vertakte cg-bliksem in het heuvellandschap van Saint-Laurent-sur-Othain tijdens het blauwe uur.
Vertakte cg-bliksem in het heuvellandschap van Saint-Laurent-sur-Othain tijdens het blauwe uur.

Vertakte cg-bliksem

Nadat de bui voorbij was getrokken, gingen we ons herpositioneren. In de verte was het weerlicht van de volgende bui immers al te zien. Doordat de buien vrijwel allemaal op dezelfde lijn zaten, hoefden we geen grote verplaatsing te doen. Helaas was het duister inmiddels ingevallen, waardoor het lastiger oriënteren was voor een goede zichtlocatie. Gelukkig vonden we uiteindelijk een akker met zicht op het zuidwesten.

Felle cg’s werden zichtbaar aan de horizon, terwijl de contouren van de supercell steeds duidelijker zichtbaar werden. Helaas werd de wallcloud nagenoeg niet verlicht, waardoor ik er helaas geen foto’s van kon maken. Maar de cg’s waren gelukkig goed vertegenwoordigd, met soms prachtige vertakte cg’s. Het was lang geleden dat we zo’n mooie bliksemshow voor de lens kregen.

Hageltapijt

Toen de cg’s om ons heen begonnen in te slaan, maakten we ons uit de weg. Omdat het lastig oriënteren was, maakten we daarna de fout door recht de bui in te rijden. Er waren weinig uitvalswegen, dus lieten we de bui vol over ons heen trekken. De auto werd tijdelijk stilgezet op het moment dat de hagel inzette.

Steentjes van 2 tot 3 cm werden vanaf grote hoogte op ons neergegooid. Van Roland kreeg ik de tip om met de neus van de auto naar de wind te staan, de voorruit is immers sterker dan de ruiten aan de zij- en achterkant. Na een kwartier was de bui voorbij en konden we verder. De weg was ondertussen bezaaid met afgeslagen bladeren en kleinere takken, terwijl in de dorpen putdeksels omhoog kwamen door de vele neerslag.

Net buiten een dorpje vonden we een plek waar het compleet wit lag van de hagel. Stenen tot 4 centimeter lagen er in hopen verspreid. Het landschap hulde zich in prachtige grondmist, met op de achtergrond het oplichten van de wegtrekkende bui.

Boven het hageltapijt ontstond een laag grondmist. De bliksem van de wegtrekkende supercell zorgde voor een mysterieuze sfeer.
Boven het hageltapijt ontstond een laag grondmist. De bliksem van de wegtrekkende supercell zorgde voor een mysterieuze sfeer.

Zoektocht naar fotolocatie

Na een korte stop was daar het moment om opnieuw positie in te nemen. Een nieuwe supercell in de lijn diende zich aan. De lijn met buien begon zich nu echter wel in zuidelijke richting uit te breiden, waardoor er geen ontkomen meer aan was om de hele lijn over ons te laten trekken. We waren uit op een perfecte fotospot, maar slaagden er helaas niet in deze te vinden. We wilden geen genoegen nemen met een kale akker, het liefste hadden we enkele hooibalen op de voorgrond.

Dat bleek een onhaalbare missie. Omdat het bovendien aardedonker was en er in de regio veel boomhagen en heuvels lagen, lukte het ons niet op tijd een goede locatie te vinden. De bui kwam in rap tempo op ons af en voor we het wisten sloegen de cg’s links en rechts van ons in. Er zat niks anders op dan terug te keren naar het hotel. Het was inmiddels middernacht en in de wetenschap dat er morgen nog een chasedag in het verschiet lag, keerden we voldaan terug. Voor mij betekende het echter einde chase, ik moest de volgende dag  op tijd terug voor het werk.

Ochtendtimer

De volgende ochtend wekte Rick ons in alle vroegte. Vanuit het westen kwam een MCS onweerscomplex opzetten, met grote kans op shelfvorming. We maakten ons snel klaar en sprongen nog half slaapdronken in de auto. Een ochtendshelf in deze condities wilden we immers niet missen. Net even buiten Metz zochten we een plekje in het veld.

De locatie waar we de vorige avond zo lang naar zochten, was nu snel gevonden. Een pas afgereden graanakker met hooibalen. En dan zul je net zien: heb je de perfecte fotospot, doet de bui niet wat we willen. Een halfbakken shelf met daarin enkele mooie lenswolken trok het heuvelachtige landschap van Metz binnen.

Was dit misschien de verpester voor de rest van de dag? Een dag met een Level 3 waarschuwing van Estofex. Ik zelf zou het niet meer meemaken, want na de ochtendshelf spoedde ik me richting mijn werk. De andere teamleden gingen verder, Duitsland in. Hoe deze Level 3 situaties uitpakte, weten we inmiddels.

Undulatus
Het onweerscomplex in de ochtend werd vooraf gegaan door prachtige undulatus structuren en golfachtige lenswolken.

Terugkijkend was dit de mooiste chase van het afgelopen seizoen: drie supercells die ons passeerden en die bovendien goed te chasen waren. Met als resultaat een prachtige ervaring rijker en een goed gevuld fotoarchief.

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken
2

Weersverwachting Luik-Bastenaken-Luik 2024

2 dagen geleden - 5 min. lezen
10 Maandag stevig onweer!

Stevige onweerskansen door pittig koufront op maandag

14 april 2024 - 6 min. lezen