Sneeuw en kwakkelweer in aantocht volgende week?

Koning winter heeft hard toegeslagen in het noordoosten van Nederland. IJzel en vorst hinderen nog steeds het openbare leven. Vandaag trekt de vorstgrens zelfs nog wat zuidelijker om boven Midden-Nederland te stagneren. Morgen (donderdag) wint de zachte oceaanlucht weer terrein en ook in het noordoosten gaat eindelijk de vorst en ijzel verdwijnen.

• Volg ons op Facebook voor extra winterupdates: NoodweerBenelux
• Weerfoto’s via Instagram

Het meest frappante van deze winterprik is dat Zuid-Nederland en België niets gemerkt hebben van enig winterweer, maar daar lijkt verandering in te gaan komen! De kans op sneeuw en kwakkelweer stijgt volgende week aanzienlijk.

Eerst nog zacht en regenachtig

Komende dagen krijgen we te maken met een west tot zuidwestelijke luchtstroming. Een depressie met enkele kernen boven Engeland heeft de vorm van een “grammofoonplaat”. Dat wil zeggen dat het een groot systeem is. Hierdoor passeren in een groot gebied diverse neerslagzones. De vorst wordt geleidelijk ook in Duitsland verder teruggedrongen. De aangevoerde lucht is namelijk zacht vanuit de oceaan.

Van tijd tot tijd kunnen we dan ook regen verwachten bij maxima die overal gaan oplopen naar waarden tussen 7 en 10 graden. Nachtvorst hoeven we niet meer te vrezen. Op de Atlantische Oceaan zien we helemaal links op de weerkaart een hogedrukgebied in ontwikkeling. Een belangrijk proces dat we in de gaten moeten houden.

Draait de wind naar het noorden?

Het Amerikaans weermodel GFS komt met een hele mooie oplossing in haar 00 en 06:00 run van 6 januari 2016 (althans voor de winterliefhebber). We zien een blokkade op de Atlantische Oceaan ontstaan waardoor polaire luchtmassa’s kunnen uitstromen over de Benelux. Als de hele “setting” gunstig uitdraait, dan is er zelfs kans op aanvoer van arctische luchtmassa’s vanaf noordoostelijke hoek. Dat is de koudste luchtsoort die we kennen en wordt ook ‘continentale koude’ gedoopt.

Effecten van noordelijke luchtstroming

Ondanks dat de bovenlucht in de loop van volgende week flink koud gaat worden, is dat op waarnemingsniveau (2 meter hoogte) wat minder duidelijk te merken. De lucht strijkt over de relatief “warme” Noordzee (8 tot 9 graden) waardoor het kwik overdag makkelijk nog boven het vriespunt uitkomt.

‘s Nachts zien we wel toenemende vorstkansen, zeker tijdens heldere momenten. Dat maakt het juist verraderlijk want er worden winterse buien verwacht. Gladheid door winterse neerslag en rijm- en ijsplekken zijn dan te verwachten. Vandaar ook de term “sneeuw en kwakkelweer”. De kans op sneeuw is het grootst als de wind de noordhoek opzoekt, maar ook bij een noordwestelijke stroming zijn er winterse buien mogelijk.

Provincies in het uiterste zuidwesten van Nederland en het westen van België moeten bij dit soort settings dan ook opletten voor een hele trein buien (fetch) die lokaal een sneeuwdump veroorzaken!

Hoe groot is de kans dat het licht winters wordt?

Hoe het weerbeeld er volgende week precies uit komt te zien is nu nog onzeker. Dat hangt allemaal af van de blokkade die tot stand moet komen. Als het hogedrukgebied niet genoeg aanpunt met Groenland en zuidelijker berekend wordt, dan komt de luchtstroming meer uit het westen.

De koudste luchtsoort weet ons dan niet te bereiken en het blijft dan relatief zacht. Ook is er een mogelijkheid dat het hogedrukgebied doorschuift. We zien daar zowel compleet winterse scenario’s alsook zachte oplossingen. Het leuke aan de meteorologie, de spanning iedere keer opnieuw 😉

Weerpluim toont sneeuw en kwakkelweer

De weerpluim van het Europees weermodel ECMWF laat, op termijn, de daling van de temperatuur goed zien. De kans op winterse neerslag wordt groter afhankelijk van het ingezette stromingspatroon. Ook in de rest van de Benelux is de kans op winterse neerslag reëel. Of dat echt sneeuwbuien zijn met accumulatie is nog koffiedik kijken. Het zit wel in de berekeningen.

Toch wil ik graag benadrukken om beide voetjes aan de grond te houden. We weten immers hoe de vorige aanval van koning winter afliep. De signalen zijn er nu weer en wellicht zelfs nog een fractie beter. Daarbij geloven we zeker in een kouder weertype met sneeuw en kwakkelweer. Diep winterweer met aanhoudende vorst is natuurlijk nog wat anders. De ontwikkelingen zijn in ieder geval weer spannend.

AO-index

Graag willen we staven waarom de kans op enig winterweer nu groter is voor de volledige Benelux dan bij de vorige poging. Daarbij zijn de graadmeters AO-index en NAO-index belangrijk. De AO-index vertelt ons wat meer over de kracht van de poolwervel (extreem koude lucht gesitueerd boven de Noordpool).

Geeft deze een positieve waarde aan, dan is de poolwervel krachtig. Blokkades van hogedrukgebieden, op de voor ons juiste positie, maken dan weinig kans. Ze worden als het ware overspoelt door depressies vanaf de Atlantische Oceaan.

Gaat de AO-index negatieve waardes opzoeken, dan worden depressies minder krachtig, de straalstroom minder actief met meer kans op een blokkade. En kijk eens wat we nu zien op de weerkaarten met een negatieve AO-index. Juist! Ook de NAO-index gaat naar licht negatieve cijfers. Garanties voor winterweer zijn dat natuurlijk niet. Het is soms net als schaken. Op naar schaakmat!

Conclusie

Na een (zeer) zachte periode met van tijd tot tijd regen gaat volgende week het roer om. Een hogedrukgebied boven de Atlantische Oceaan laat de koude lucht terugkeren. De aangevoerde lucht is vooral op hoogte koud waardoor het kwik overdag nog makkelijk tot boven het vriespunt kan klimmen.

Doordat de bovenlucht “verkouden” is, neemt de kans op winterse buien alleen maar toe. Op veel plaatsen zijn de eerste sneeuwvlokken van het winterseizoen mogelijk. We moeten echter nog afwachten of dit een blijvertje is en of we nog een verscherping van de koude mogen verwachten. Voorlopig houden we het op sneeuw en kwakkelweer.