Record zacht weer bij het begin van november?
1
We beleefden een koelere periode door het binnenstromen van polaire lucht in West-Europa. In de Duitse Middelgebergtes viel de eerste sneeuw en in de hogere Ardennen kwamen enkele winterse buien voor. De polaire lucht zorgde in de Alpen voor een dik pak sneeuw. De komende dagen wordt het echter een duidelijk zachter, met temperaturen die tegen het einde van de maand en begin november oplopen tot 15 à 20°C. Vervolgens lijkt die zachte lucht te kunnen aanhouden, met mogelijk zelfs recordzacht weer. Zacht weer in begin november komt wel vaker voor en wordt daarom ook wel een singulariteit genoemd, beter bekend als de Allerheiligenzomer.
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Koudere periode door polaire lucht
Storm Benjamin zorgde vorige week voor een duidelijke verandering van het weerpatroon. Een actief koufront met de felste rukwinden ging gepaard met een windrotatie naar het west-noordwesten. Daardoor kwam een transport van polaire lucht op gang. De temperaturen op 850 hPa daalden tot onder het vriespunt. Het resultaat was een reeks koelere dagen met maxima rond 10°C, duidelijk onder het langjarig gemiddelde voor de tijd van het jaar.
Eerste sneeuwdump in de Alpen en ook sneeuw in Duitse Middelgebergtes
De polaire lucht bereikte ook de Alpen en botste daar tegen het gebergte, wat orografische neerslag veroorzaakte. Langs de west- en noordkant resulteerde dit in de eerste echte sneeuwdump van het winterseizoen. Lokaal viel er zelfs meer dan een meter sneeuw in de noordwestelijke staugebieden, wat na densificatie leidde tot een sneeuwlaag van zo’n 80 cm. Op sommige plaatsen ligt er nu meer sneeuw dan ooit tevoren in deze tijd van het jaar.
Forse opwarming richting november
De sturende lagedrukgebieden hebben intussen een meer westelijke positie ingenomen, waardoor de polaire lucht ons niet langer bereikt. Integendeel: de wind is naar het zuidwesten gedraaid en voert nu merkbaar zachtere, subtropische lucht aan. De komende dagen stijgt de luchtdruk boven Midden- en Zuidoost-Europa verder, waardoor het transport van zachte lucht zal intensiveren. Op 850 hPa stijgen de temperaturen vrijdag en zaterdag tot 5 à 10°C. Boven Duitsland loopt de temperatuur zelfs op tot meer dan 10°C, zeker in het zuiden waar de zuidföhn nog een extra duwtje geeft.
Temperaturen tot 20°C mogelijk?
Op 2 meter hoogte levert dit maxima op tot 17 à 18°C op vrijdag, en op zaterdag, afhankelijk van de passage van een zwak koufront, zelfs tot 16 à 20°C.
Temperatuur records door herfst Spanish Plume?
Het Europese en Amerikaanse weermodel zijn het momenteel eens over wat er tijdens de eerste tien dagen van november zal gebeuren. Een diepe lagedruktrog blijft hangen ten westen van Europa, terwijl een krachtig hogedrukgebied standhoudt boven het Europese continent met de kern boven de Balkan. Tussen beide in ontstaat een transport van zeer zachte lucht uit Noord-Afrika, via Spanje en Frankrijk tot bij ons. De kansen zijn reëel voor temperaturen op 850 hPa tot 10 à 15°C. Aan de grond kan dat, afhankelijk van de zonneschijn, leiden tot 17 à 22°C, uitzonderlijk hoge waarden voor begin november.
Singulariteit van begin november
Begin november wordt wel vaker gekenmerkt door een opvallend zachte fase. Vooral de eerste novemberdagen toonden dit meerdere keren in de afgelopen dertig jaar, met topmaxima tot 21 à 22°C aan het begin van de maand. Statistische patronen in het West-Europese klimaat tonen aan dat begin november (rond Allerheiligen) geregeld een relatieve warmte-opstoot voorkomt. In de volksmeteorologie wordt dat ook wel de Allerheiligenzomer genoemd (vergelijkbaar met de “Sint-Michielszomer” die eind september plaatsvindt). De oorzaak ligt vaak in een tijdelijke stabilisatie van de atmosfeer na de eerste polaire uitbraken in oktober. Hogedrukgebieden boven Centraal-Europa of de Middellandse Zee zorgen dan voor een aanvoer van zachtere lucht uit het zuiden of zuidwesten.
Afkoeling in de tweede helft van november?
Net zoals begin november vaak zachter verloopt, wordt de tweede helft van november dikwijls gekenmerkt door de eerste kennismaking met echte winterkou. In november 1993 kon er zelfs uitgebreid geschaatst worden rond 20 november bij -4°C overdag, onder een krachtig hogedrukgebied dat zich uitstrekte bij Scandinavië.