Overzicht nachthemel: oktober 2022
Inmiddels is de meteorologische herfst dik een maand bezig. Tijdens de eerste dagen van de maand september was het echter nog zomers warm en trokken onweersbuien over de Benelux. Tijdens de tweede helft van september kwam de herfst vervolgens echt op gang, met dalende temperaturen en tevens een komen en gaan van regen-en buienzones. Wat aankomende maand op weervlak zal brengen valt nog af te wachten. Het is hopen op heldere nachten, zodat we de nachtelijke hemel kunnen aanschouwen. Wat er allemaal te zien valt, lees je hieronder.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.
Oktober 2022
Maanfasen
Op 25 september zagen we de schaduwzijde van de maan, de Nieuwe maan. Vanaf dan begon het licht van de maan stelselmatig opnieuw toe te nemen. Op 3 oktober is de rechterhelft van de maan opnieuw verlicht. Op zondag 9 oktober om 22.54u is het volle maan. Vanaf dan neemt het licht van de maan opnieuw af, zodat uiteindelijk op maandag 17 oktober opnieuw enkel de linkerhelft van de maan verlicht is. Op dinsdag 25 oktober is het terug nieuwe maan en zien we enkel de schaduwzijde van dit hemellichaam.
Nachthemel
Op dinsdag 4 oktober staat onze maan in het perigeum van haar baan om de Aarde. Dit is het punt dat het dichtst bij onze planeet ligt. Door de afstand van ‘maar’ 369 duizend kilometer lijkt de maan groter dan normaal. De maan is vandaag voor ongeveer 70% verlicht.
Woensdag 5 oktober, en bij uitbreiding gedurende de hele maand oktober, is het ideaal om de Andromedanevel te spotten. Bij de wetenschappers staat deze nevel gekend als sterrenstelsel M31. De nevel kun je spotten met het blote oog, kijkend richting het sterrenbeeld Andromeda zal deze nevel te zien zijn op zo’n 80° als een uitgestrekt wazig object. Dit sterrenstelsel bevat ongeveer dubbel zoveel sterren als onze Melkweg. Het heeft wel dezelfde vorm als ons sterrenstelsel. Het Andromedasterrenstelsel is één van de meest nabije sterrenstelsels. De afstand vanaf de Aarde bedraagt ‘slechts’ 2,5 miljoen lichtjaar.
Ook het sterrenstelsel NGC253, ook wel het Sculptorstelsel genoemd, valt in oktober mooi aan de nachthemel waar te nemen. Het sterrenstelsel is te zien in het sterrenbeeld Beeldhouwer en is te bekijken met een goede telescoop of verrekijker. Een goed zicht op de horizon is vereist doordat NGC253 te zien is op ongeveer 15° boven de horizon.
Op vrijdag 7 oktober bereikt Mercurius zijn grootste westelijke elongatie. Elongatie verwijst naar de hoekafstand tussen een planeet en onze zon. Een elongatie van 0° betekent dat deze planeet in conjunctie is. Een planeet is in oppositie als de hoekafstand 180° bedraagt. De grootste westelijke elongatie verwijst naar het punt waar Mercurius het verst van de zon staat. Ze is dankzij de westelijke positie ten opzichte van de zon voor zonsopkomst te zien en is een ochtendster.
Maandag 17 oktober staat de maan in het apogeum van haar baan rond de Aarde. De afstand van de Aarde tot de maan bedraagt nu circa 404 duizend kilometer, waardoor deze nu het verst van onze planeet verwijderd is. De maan lijkt nu kleiner dan normaal en is voor ongeveer 50% verlicht.
Ook het sterrenstelsel M33, ook wel de driehoeknevel genoemd, is momenteel goed waar te nemen. Zoals de naam het zegt, is het sterrenstelsel waar te nemen in het sterrenbeeld Driehoek. Het is één van de meest verre objecten dat met het blote oog (onder perfecte omstandigheden) kan worden waargenomen. Het sterrenstelsel bevindt zich op 3 miljoen lichtjaar van ons.
Zaterdag 22 oktober is de planeet Venus in bovenconjunctie. Dit betekent dat de planeet achter de zon langs beweegt en bijgevolg onzichtbaar wordt voor ons op Aarde. Voor 22 oktober bevond Venus zich aan de ochtendhemel, na de conjunctie is hij weer te zien aan de avondhemel.
Op zondag 23 oktober is de planeet Saturnus stationair in ecliptische lengte. Dit betekent dat de omgekeerde beweging van de planeet ten opzichte van andere sterren/planeten stopt en terug normaal wordt.
Dinsdag 25 oktober vindt een gedeeltelijke zonsverduistering plaats. Deze begint om 11u08 en kent haar maximum om 12u05. Om 13u03 is de gedeeltelijke zonsverduistering afgelopen. Bescherm uw ogen, kijk nooit rechtstreeks in de zon!
Meteoren
Tijdens de maand oktober zijn er drie meteorenzwermen actief die voor vallende sterren kunnen zorgen.
Een eerste meteorenzwerm is deze van de Oktober Camelopardaliden. Deze zwerm is actief op vijf en zes oktober. Het maximum valt reeds op 6 oktober, er zijn dan ongeveer 5 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm. Wetenschappers blijven deze kleine meteorenzwerm observeren, omdat tot op vandaag nog steeds niet duidelijk is welke komeet aan de basis ligt.
Ook de Draconiden zijn deze maand terug actief, van 6 oktober tot en met 10 oktober. Het maximum valt dit jaar op 9 oktober. Er zijn dan ongeveer 5 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm. Sommige jaren kunnen we spreken van een echte ‘outburst’ van deze zwerm, waarbij honderden meteoren per uur zichtbaar zijn. In 2011 waren er meer dan 300 meteoren per uur zichtbaar. Een outburst is echter moeilijk op voorhand te voorspellen. Dit jaar moeten we dus de nachthemel blijven bekijken en hopen op een nieuwe outburst.
We eindigen met de meest bekende zwerm en dat is deze van de Orioniden. De zwerm is actief van 2 oktober tot en met 7 november. Het hoogtepunt valt dit jaar op 21 oktober. Er zijn dan ongeveer 25 vallende sterren per uur zichtbaar van deze zwerm. De meteoren zijn snel en hebben nalichtende sporen. Op 21 oktober is het licht van de maan al zeer sterk afgenomen, waardoor de maan in tegenstelling tot vorig jaar, geen flinke stoorzender zal zijn.
Nu is het enkel nog hopen op heldere nachten …
