Overzicht nachthemel februari 2017
De eerste maand van het nieuwe jaar hebben we opnieuw achter de rug. Tijd om eens te kijken of die goede voornemens volgehouden werden. Wie keek onder andere al wat vaker naar de nachthemel? Door de koude temperaturen in januari was de hemel vele nachten zeer goed waarneembaar. De kou moet je er dan wel bij nemen. Hopelijk kunnen we in februari evenveel genieten. Lees mee wat er deze maand waarneembaar is.
Maankalender voor februari
Op zaterdag 4 februari komt de maan om 05.19 in de fase van het eerste kwartier. De rechterkant van de maan is nu verlicht door het zonlicht. Een ideaal moment om het oppervlak van de maan met al haar kraters te observeren. Op zaterdag 11 februari nemen we een volle maan waar omstreeks 01.33u. Hoewel de maan de hele nacht goed zichtbaar is, is het niet het meest ideale moment om de hemel waar te nemen.
Het maanlicht bemoeilijkt het zicht en ook het maanoppervlak is moeilijker waarneembaar. De kraters zijn het best zichtbaar wanneer de maan slechts voor een gedeelte beschenen wordt door de zon en er zich dus schaduw vormt in en rond de kraters.
Bijzondere maansverduistering 11 februari
In de nacht van 10 op 11 februari kunnen we vanuit de Benelux een maansverduistering in de bijschaduw van de aarde waarnemen. De maan beweegt zich achter de aarde en beweegt hierbij volledig door de bijschaduw van de aarde. Niet een deel, maar eigenlijk de volledige maan wordt hierdoor een beetje verduisterd. Geen enkel deel van de maan bevindt zich in de kernschaduw, waardoor geen enkel deel op de maan volledig verduisterd zal zijn.
De waarneming zal zich beperken tot het verschil in lichtintensiteit van de ene t.o.v. de andere kant. Wie dit verschijnsel wil waarnemen kan dit al vanaf 23.33u op vrijdag 10 februari. De eclips loopt tot 03.56u en bereikt zijn hoogtepunt om 01.45u op 49° boven de horizon in het zuidwesten.
Hoewel een maansverduistering in de bijschaduw niet spectaculair is in waarneming, is deze toch bijzonder te noemen. Dit soort verduistering waarbij de maan volledig in de bijschaduw zit, komt immers niet zo frequent voor, slechts eens om de tien jaar!
Overzicht nachthemel februari
Op woensdag 1 februari, voor het opkomen van de zon, vinden we Jupiter terug iets ten noorden van de heldere ster Spica. Op donderdag is de overgang van de maan Io te zien voor wie met een telescoop Jupiter kan waarnemen. Dit is waarneembaar tussen 00.28 en 03.48u.
Op maandag 6 februari staat Jupiter stationair in zijn elliptische baan. Onze planeet draait veel sneller om de zon dan de buitenplaneet Jupiter. Hierdoor haalt de aarde Jupiter als het ware in. Jupiter lijkt even stil te staat op zijn baan. Vervolgens begint Jupiter aan de oppositielus waardoor de buitenplaneet achteruit lijkt te gaan bewegen, ook wel de retrograde beweging genoemd. Bij het begin en einde van deze oppositielus lijkt Jupiter dus even stil te staan.
De maan staat op 6 februari rond 15.02 in het perihelium en dus het dichtste nabij de aarde. De afstand bedraagt 368.816 km. De maan lijkt wat groter door deze dichte stand. Op dit moment is er een wassende maan en is deze voor 72% verlicht.
In februari is het spiraalvormig sterrenstelsel Messier 81 (kortweg M81) zeer goed waarneembaar in het sterrenbeeld Grote Beer. Een andere naam voor dit heldere stelsel is Bode’s nevel. Dit object is zo goed waarneembaar dat het door vele amateurastronomen een zeer geliefd object is om verder te bestuderen. Jullie foto’s zijn altijd welkom in de reacties onderaan!
Op 16 februari om 00.54u zie je het object op 73° boven de horizon. De beste periode om het object waar ten nemen is echter wat later rond 26 februari wanneer er een nieuwe maan is en dus het maanlicht de waarneming niet hindert.
Op vrijdag 17 februari staat de maan in het apogeum van haar baan. De maan bevindt zich nu op haar verste punt op haar baan t.o.v. de aarde. De afstand bedraagt nu 404.376 km. Op dit moment is de maan slechts voor 54% verlicht en krimpend.
De meteorenkalender
Februari blijkt een rustige maand te zijn wat betreft de kans om vallende sterren waar te nemen aan de hemel. Enkele van de meteorenregens zijn in onze contreien niet waarneembaar: δ-Veliden (6 februari), α-Centauriden (8 februari), ο-Centauriden (12 februari) en θ-Centauriden (22 februari).
Het sterrenbeeld Leeuw is echter voor ons wel waarneembaar en vormt ook direct het punt waarnaar we best kijken om de δ-Leoniden (23 februari) en Virginiden (28 februari) waar te nemen.
De δ-Leoniden bereiken hun hoogtepunt rond 23 februari, maar zijn ook 18 dagen rond deze datum waarneembaar, zowel er voor als er na. Deze lange piek zorgt er dus voor dat er veel kansen zijn om meteoren waar te nemen. De meteoren komen onze atmosfeer binnen met een snelheid van zo’n 23 km/s (82.800 km/u), wat voor een meteoor aan de tragere kant is. Dit zorgt voor een duidelijk spoor aan de nachthemel. Er kunnen tot 12 meteoren per uur waargenomen worden.
De Virginiden zijn een pak moeilijker waarneembaar. Op het hoogtepunt moeten we slechts 2 meteoren per uur verwachten. Samen met de Leoniden is het moeilijk te zien om welke het juist gaat. De Virginiden hebben een iets hogere snelheid van 26 km/s. De meteoren zijn traag en soms vormen ze vuurbollen.
Bronnen: NASA, Wikipedia, hemel.waarnemen.com