Explosieve bloei van sargassum-zeewier overspoelt de Caraïben
0
Wat is die bruine smurrie? Massale volumes sargassum-zeewier vormen dikke drijvende algenmatten aan Caribische kusten. Sargassum is een bruinwier dat een belangrijke schakel vormt van het mariene ecosysteem. Maar de dramatische groei, tot 39 miljoen ton, baart wetenschappers zorgen. Uitbaters in de Caraïben zijn evenmin in de wolken door de algenbloei van bruin zeewier dat op hun postkaartstranden ligt te rotten. Wat is er aan de hand? Wat veroorzaakt deze bloei van sargassum en hebben de mensen er echt zoveel last van?
- Weerliefhebber? Volg ons ook op Twitter en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Bloei van zeewier bereikt een hoogtepunt
Reeds in mei 2025 werd een recordhoeveelheid van 39 miljoen ton waargenomen in de Caribische Zee en delen van de Atlantische Oceaan. Dat is een fenomenale stijging ten opzichte van het vorige record van 24 miljoen ton in juni 2022. De zeewiervelden drijven vanuit de Atlantische Oceaan naar het westen en komen uiteindelijk massaal terecht op stranden van Puerto Rico tot Guyana.
Paling in’t groen
Sargassum is herkenbaar aan zijn bruine bubbelige uiterlijk en luchtblaasjes die het helpen drijven. Voor we met de vinger gaan wijzen naar dit onschuldige wezen, benadrukken we dat dit in normale omstandigheden een positieve – zelfs cruciale – rol speelt in de oceaan. Het biedt voedsel, schuil- en paaiplaatsen voor marien leven.
De plaats in de Atlantische Oceaan waar het meestal voorkomt, de Sargassozee, is een smeltkroes en ontmoetingsplaats in de trekroutes van vele zeedieren.
De paling zien we in onze contreien graag in’t groen op een bord liggen. Maar dit dier maakt een stop in de Sargassozee tijdens zijn/haar epische levensreis door de oceaan.
- Algen en hoe ze het water een kleurtje geven.
Rottend zeewier: slecht voor de gezondheid
Eenmaal aangespoeld treedt sargassum in ontbinding (als er geen dieren zijn die het opeten). Dan verandert het in een overlast die risico’s inhoudt voor de volksgezondheid. De rottende massa’s stoten ammoniak en waterstofsulfide uit. Deze erg onplezierige combinatie geeft een rotte eieren-walm af. In regio’s zoals Martinique en Anguilla heeft deze stank geleid tot de tijdelijke sluiting van scholen. Men waarschuwt ook voor ademhalingsproblemen, vooral bij langdurige blootstelling.
Algenbloei neemt explosief toe: door klimaat?
Elk jaar is er wel sprake van een toename in de lente en zomer, maar de pieken worden almaar extremer. Waarom sargassum zo explosief toeneemt is nog niet helemaal uitgeklaard, maar er zijn hypotheses.
Onderzoekers vermoeden dat meerdere factoren een rol spelen: het opwarmen van zeewater, veranderende oceaanstromen en weerspatronen, en vooral de toename van nutriënten in het zeewater als gevolg van landbouwderivaten die via rivieren in zee belanden. Deze (kunst)mestsstoffen, zoals stikstof en fosfaat, stimuleren de groei van wier op ongeziene schaal.
- Dynamisch orkaanseizoen door warmer zeewater.
- Ook rond de Britse Eilanden is de zee erg warm.
Algenbloei (ook van andere algen en eencelligen) treden namelijk wereldwijd op in waterlopen en aan riviermondingen. Deze zijn sterk vervuild door overvloedige meststoffen uit de landbouw en industrie. Ze creëren dode zones.
Het is dus geen van de pot gerukte hypothese dat ook de bloei van sargassum eenzelfde oorzaak heeft.
Heeft de natuur last van de algenbloei van sargassum?
Naast de geur en gezondheidsproblemen zijn er ook ecologische gevolgen. Grote hoeveelheden sargassum kunnen koraalriffen verstikken. Ze verduisteren onderzeese grasvelden zodat die geen fotosynthese kunnen bedrijven. Ze verstoren het leven van talrijke mariene soorten ook op andere manieren.
Dieren die samen met het wier aanspoelen, zoals vissen en schaaldieren, hebben vaak geen overlevingskans. Ze raken verstrengeld, sterven door gebrek aan zuurstof of vallen ten prooi aan roofdieren.
Overheden en gemeenschappen in de regio proberen het wier tegen te houden of te verwijderen. Men plaatst vangnetten op zee om het sargassum op afstand te houden. Schepen worden ingezet om de wiermatten te ruimen voordat het aanspoelt. In sommige gevallen wordt het verzamelde wier opgeslagen op drijvende platforms, of zelfs hergebruikt als meststof of biobrandstof. Deze methoden zijn echter duur en vaak slechts tijdelijk effectief.
Nog meer sargassum?
Volgens onderzoekers zal de hoeveelheid sargassum in de komende weken alleen maar verder toenemen. Er komt mogelijks een nieuw record. De vooruitzichten zijn weinig hoopgevend, zeker gezien het feit dat de omstandigheden die de groei van het sargassum bevorderen zoals klimaatverandering en vervuiling voorlopig niet verdwijnen.
De expansie van sargassum is zeker niet alleen een lokaal probleem van geur en overlast, maar een symptoom van ernstige milieuproblemen. Het enige wat de algenbloei effectief kan afremmen is het aanpakken van de oorzaken. Zolang dat niet gebeurt, zal de terugkerende bloei van sargassum elk jaar hevig(er) zijn.
Sargassozee en het Azorenhoog
Deze zee – ook Krooszee of Wierzee genoemd – is een deel van Atlantische Oceaan ten oosten van de Caraïben. De Sargassozee is ingesloten door grote zeestromingen zoals de Golfstroom en de Canarische Stroom. Het is een rustige zee, dankzij haar ligging ter hoogte van het Azorenhoog. Deze zee is echter ook de broeihaard voor orkanen, wegens de warmte, die er niet beter op wordt.
- Het Azorenhoog is bepalend voor het weer in Europa.
Kortom, de Sargassozee en haar bruinwieren vormen een waanzinnig boeiende topic waar het laatste nog niet over is gezegd.
Bron.