Atlantische Niña: orkanen maken (voorlopig) minder kans
1
La Niña in de Atlanische Oceaan, is dat überhaupt mogelijk? Jawel hoor. Een Atlantische Niña heeft zich gemanifesteerd en beïnvloedt de orkaanactiviteit komende weken. Het gaat om het fenomeen waarbij het oppervlaktewater in desbetreffende oceaan kouder is dan normaal – op dezelfde wijze waarop dat in de Stille Oceaan gebeurt. Modellen tonen dat deze Atlantic Niña echter snel zal omslaan in een Atlantic Niño, die op zijn beurt de orkaanactiviteit kan verhogen. Ook de kans dat orkanen landfall maken in de Verenigde Staten zit er dan dik in. Hoe zit dat allemaal?
- Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
- Volg de interessante weerberichten op Youtube
Anomalieën in de oceaan en vooral de temperatuur van het zeeoppervlak spelen een belangrijke rol in het wereldweer. Bij schommelingen in de Atlantische Oceaan is er een directe impact op de manier waarop orkanen aan de westelijke kusten ontstaan en óf ze ontstaan.
- Vrij onaangenaam fenomeen aan de kusten in Midden-Amerika: sargassum-wier dat massaal aanspoelt.
De veel bekendere ENSO (El Niño Southern Oscillation), ontstaat in een enorm gebied in de Stille Oceaan dat kouder of warmer dan normaal of neutraal is.
Wat is de Atlantische Niña?
De Atlantische Niño en Niña ontstaan in een kleiner gebied om de evenaar. Dit fenomeen is bovendien ook zeldzamer. Wetenschappers noemen dit ook de Atlantic Zonal Mode.
Nu is goed te zien hoe een strook oceaanwater kouder is dan normaal, daar waar Afrika en Zuid-Amerika dichtst bij elkaar liggen. Ook zuidelijker aan de Afrikaanse kust is een mariene strook met koudere temperaturen.
- Alles staat met elkaar in verbinding: Wereldwijd minder wolken dus meer opwarming.
Afkoeling en verlaging van het zeewaterpeil
Satellietbeelden van NOAA wijzen op een Atlantic Niña. Er is een duidelijke lokale afkoeling zichtbaar in het zeewater (zie groene vlek op de kaart hieronder). Tegelijkertijd wordt ook een verlaging van het zeeoppervlak geregistreerd. Dit wijst op een stijging van de thermocline, de grenslaag tussen warm en koud water, en op versterkte opwelling van koud zeewater uit de diepte.
- Het zeewater is uiteraard niet overal kouder dan normaal. Elders in de Atlantische Oceaan is deze warmer dan normaal, wat tot voorspellingen leidde die meer orkaanactiviteit suggereerden.
Atlantic Niña juni 2025
Atlantic Niña: minder orkanen?
Hoewel de Atlantic Niña wereldwijd minder impact heeft dan de meer gekende La Niña uit de Stille Oceaan, kan zij het Atlantische orkaanseizoen merkbaar beïnvloeden en een factor zijn die deze afremt. De afkoeling van het oostelijke oceaanoppervlak kan leiden tot een verzwakking van de Intertropische Convergentiezone (ITCZ). Dat is de gordel van bewolking en regen die langs de evenaar loopt en heel goed te zien is op satellietbeelden.
Hierdoor zijn de omstandigheden die leiden tot de vorming van tropische stormen minder gunstig in de oostelijke Atlantische Oceaan. En dat is net de plaats waar veel orkanen hun oorsprong vinden. Daardoor vermindert de kans op krachtige orkanen die tot ontwikkeling komen nabij de Kaapverdische Eilanden en uiteindelijk het Caribisch gebied of de VS bedreigen.
Hoewel ook andere klimaatinvloeden, zoals de ENSO en de Atlantic Meridional Mode (AMM), van belang zijn, zou een aanhoudende of versterkende Atlantic Niña in 2025 een belangrijke rol kunnen spelen in het verdere verloop van het orkaanseizoen.
Passaatwinden: deels oorzaak van de Atlantische Niña
De geregistreerde afwijkingen in de zee-temperatuur worden veroorzaakt door de passaatwinden die vanuit het oosten waaien langsheen de evenaar. Terwijl ze over de oceaan blazen, wordt warm oceaanwater weggeduwd en krijgt dieper koud water de kans om op te wellen.
- De passaatwinden bepalen vaak het weer op de Canarische Eilanden.
Zwakkere passaatwinden daarentegen brengen het omgekeerde effect teweeg, dieper water krijgt in het oosten van de oceaan geen of weinig kans om de oppervlakte te bereiken. Dan krijgen we een neutrale fase of er ontwikkelt zich een warmte-anomalie of een Atlantische Niño.
Atlantic Niña: 2 tot 3 graden koeler
De koude-afwijking is zeer goed te zien op de kaarten. Eind mei was deze nog veel zwakker. De temperaturen zijn twee tot 3 graden koeler dan normaal, wat een gevolg is van veranderingen in luchtdruk, die op hun beurt sterkere passaatwinden ontketenen. Er valt ook minder neerslag dan normaal in de onstaansregio van deze Niña, wat in overeenstemming is met koudere zeewatertemperaturen.
Snelle omslag naar Atlantic Niño in juli
Dubbel zoveel orkanen!
De temperatuuranomalieën in de Atlantische Oceaan hebben duidelijk een invloed op het orkaanseizoen en de mogelijke landfalls. Tijdens een warme Atlantic Niño is het aantal tropische cyclonen dubbel zo hoog als tijdens een koude Niña fase, en dat geldt ook voor de orkanen die landfall maken.
Maar de impact van dit Atlantische systeem is echter niet zo groot als de ENSO. Die heeft een veel wijdere impact.
Tot wanneer duurt de huidige Atlantische Niña?
Grotere kans op landfall van orkanen!
De rustige Niña-situatie die we vandaag zien is geen lang leven beschoren. De situatie slaat om vanaf juli. Voorspellingen tonen dat het zeewater weer opwarmt tegen de piek van het orkaanseizoen. Een Atlantische Niño zal zich in de zomer ontwikkelen. Deze verhoogt de convectie op de oceaan, en verlaagt de druk. Tropische stormen krijgen meer brandstof om uit te groeien tot orkanen en mogelijks komen ze aan land in de VS.
Bron: Severe Weather.