2024 wordt hoogstwaarschijnlijk warmste jaar ooit
0
Met slechts een kleine twee maanden te gaan is het nu al vrijwel zeker dat 2024 wereldwijd het warmste jaar ooit zal worden sinds de start van de metingen. Dit blijkt uit het laatste nieuwe klimaatrapport van Copernicus, de klimatologische dienst van het Europese weerinstituut ECMWF. Naar alle waarschijnlijkheid zullen we voor het eerst boven 1.5°C opwarming uitkomen sinds de laatste industriële revolutie. Dit zou wel eens een belangrijke mijlpaal kunnen zijn voor de toestand van het klimaat.
- Volg de weerupdates op de voet via Facebook en Twitter
- Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
- Bekijk het weerbericht voor de komende dagen
Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.
Het klimatologisch overzicht van oktober 2024
Maandelijks brengt de Europese klimaatdienst Copernicus een rapport uit met weerkundige en klimatologische statistieken. Afgelopen week volgde het rapport van de maand oktober 2024. Daaruit komen enkele verontrustende conclusies naar voren. Vooraleer we hierop ingaan, kijken we eerst even terug naar de statistieken van de afgelopen maand.
Met een gemiddelde temperatuur van 15.25°C was oktober 2024 wereldwijd de tweede warmste oktobermaand sinds het begin van de metingen. Enkel in 2023 was oktober nog net iets warmer. De gemiddelde temperatuur lag zo’n 0.8°C boven het klimatologische gemiddelde van de periode 1991-2020 en zelfs 1.65°C boven het pre-industriële gemiddelde van de periode 1850-1900. Hiermee was oktober 2024 de 15e maand in een periode van 16 opeenvolgende maanden waarbij de temperatuurafwijking meer dan 1.5°C bedroeg ten opzichte van de pre-industriële periode. Dat is opmerkelijk.
Oktober ’24 werd tevens gekenmerkt door extreme regenhoeveelheden op sommige plaatsen. We herinneren ons vooral de overvloedige regenval rond 29 oktober in de regio rond Valencia waar honderden slachtoffers vielen te betreuren als gevolg van ongezien zware overstromingen. Een groot deel van Zuidelijk Europa kreeg te maken met meer regen dan gemiddeld. Enkel in Oost-Europa waren er gebieden waar het merkbaar droger was dan gemiddeld.
2024 hoogstwaarschijnlijk warmste jaar ooit
De temperatuur tijdens de afgelopen twaalf maanden (november 2023-oktober 2024) was 0.71°C warmer dan het langjarig gemiddelde voor 1991-2020 en 1.62°C warmer ten opzichte van het pre-industriële niveau. En ook 2024 in z’n geheel is op weg om een nieuw record te vestigen. Met nog amper twee maanden te gaan is het nu al vrijwel duidelijk dat 2024 naar alle waarschijnlijkheid het warmste jaar ooit gemeten zal worden. Tijdens de eerste tien maanden van 2024 (januari 2024 tot oktober 2024) lag de gemiddelde temperatuur 0.71°C boven het langjarig gemiddelde. Dat is zelfs nog 0.16°C meer dan de temperatuurafwijking in 2023 tijdens deze periode.
2023 was tot nog toe het warmste jaar uit het rijtje sinds de metingen. 2024 zal dit dus met gemak overtreffen. Daar is men vrijwel zeker van. De gemiddelde temperatuur de komende twee maanden zou al naar nul moeten zakken om het record niet te vestigen, volgens Copernicus. In 2023 bedroeg te temperatuurafwijking ten opzichte van het pre-industriële niveau 1.48°C. Volgens de huidige statistiek zijn we op weg om hier ruim boven te gaan. Daarmee zou de temperatuurafwijking voor het eerst zelfs boven 1.5°C kunnen stijgen. Meer nog, men verwacht dat we zelfs rond een afwijking van meer dan 1.55°C zouden kunnen uitkomen. En dat is alarmerend. Zo lijken de doelstellingen van het Parijsakkoord steeds verder weg te liggen.
1.5°C grens nu al bereikt?
In 2015 kwamen wereldleiders van over de hele wereld samen op de klimaattop in Parijs. Dit was een belangrijk moment in de geschiedenis. Men erkende toen het probleem en de ernst van de klimaatopwarming. Naar aanleiding van deze klimaattop heeft men concrete targets vooropgesteld, met als doel om de klimaatopwarming tegen 2100 te beperken tot 1.5°C, maximaal 2°C. Deze grenzen werden wetenschappelijk vastgelegd omdat geweten is dat bij een verdere opwarming (bijvoorbeeld naar 3°C) de gevolgen van de klimaatopwarming onoverzichtelijk zouden worden met nog meer extremen en een steeds verdere stijging van de zeespiegel.
Enkele weken geleden bleek nog dat we op dit moment verre van on track zijn om de klimaatdoelstellingen van Parijs te halen. Hiervoor moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 nagenoeg halveren en moeten we evolueren naar een klimaatneutrale wereld halverwege deze eeuw. In 2023 bereikten we echter nog een recordhoge uitstoot aan broeikasgassen wereldwijd. De daling is dus nog lang niet ingezet, waardoor de Parijsdoelstellingen zeer veraf lijken. De huidige trend van de klimaatopwarming bevestigt alleen maar dat we niet goed bezig zijn, want zoals het er nu naar uitziet zullen we de structurele grens van 1.5°C opwarming veel sneller gaan bereiken dan verwacht. Structureel is dat momenteel nog niet het geval, maar het feit dat de wereldwijde temperatuur in 2024 voor het eerst deze kritische grens van 1.5°C opwarming overschrijdt is zorgwekkend volgens klimaatwetenschappers.
El Niño of klimaatopwarming?
In 2023 bereikten ook de oceaantemperaturen recordhoogtes. Dit had alles te maken met weerfenomeen El Niño. Het is geweten dat een El Niñojaar gepaard gaat met extreme temperaturen wereldwijd en een globale temperatuurstijging. Daardoor werd 2023 het warmste jaar ooit gemeten. Dat nu ook 2024 het warmste jaar in het rijtje lijkt te worden komt dan ook niet als een verrassing. Ook daar zien we nog de naweeën van El NIño. Op dit moment is het zeewater in de Pacifische regio rond de tropen koeler dan gemiddeld en evolueren we richting de omgekeerde fase La Niña. Desonanks zien we wereldwijd nog steeds hogere zeewatertemperaturen op veel plaatsen en ligt de gemiddelde temperatuur in 2024 hoger.
De recordtemperatuur van 2024 is echter niet alleen te wijten aan El Niño, ook de klimaatopwarming draagt daar zeker aan bij. Copernicus benadrukt dat de temperatuur razendsnel aan het stijgen is op alle continenten en ook in de oceanen, met alle gevolgen van dien.
Wat zal de klimaattop in Azerbaijan brengen?
Volgende week gaat de 29e klimaattop in Baku, Azerbaijan van start (COP29). De lat zal daar opnieuw erg hoog liggen met de recente wetenschappelijke inzichten in het achterhoofd. De uitstoot van broeikasgassen moet zo snel mogelijk omlaag en daarvoor zal een aanscherping van de wereldwijde inspanningen noodzakelijk zijn. We kunnen ons echt niet meer permitteren om buiten te lijntjes te blijven kleuren. Het is vijf na twaalf, daarover is de wetenschap duidelijk. Maar dringt dit ook door bij de beleidsmakers?