Kans op extreem weer in Tornado Alley in de VS

De kaarten van het Storm Prediction Center tonen een vrij grote kans dat tornado’s en extreem weer tot wasdom komen. Dat is ook niet ongewoon, we zijn namelijk in het volle tornadoseizoen. Nu enkele leden van ons team middenin in het tornadowalhalla in Amerika toeven, bekijken we wat de weergoden voor hen in petto hebben. Hoe draait de kans op extreem weer uit?

• Volg de weerupdates op de voet via Facebook en X
• Volgen jullie al de weerberichten op Youtube?
• Bekijk het weerbeeld voor de komende dagen

De Golf van Mexico warmt op door de oprukkende lente, maar koude luchtbellen uit het noorden zien nog kans om fel uit te slaan.

• Een koudebel in Amerika (cut-off low) heeft veel gemeen met DANAs in Spanje.

Simpel gezegd, is de botsing tussen deze twee luchtmassa’s de oorzaak van extreem weer in de Great Plains van de VS. Door deze interactie wordt de atmosfeer uiterst onstabiel. Er ontstaat een voedingsbodem voor supercellen: roterende stormsystemen die tornado’s voortbrengen.

• Koudebel uit het hoge noorden: restanten van de poolwervel.
• Extreem weer en tornado’s begin april.

Uiteraard spelen andere factoren mee, zoals de ENSO, de straalstroom, en het extreme reliëfs-onevenwicht in Noord-Amerika. Amerika heeft een hooggebergte in het westen (een bron van koude lucht) en een lagere bergrug in het oosten. De vlaktes in het centrale gedeelte – Tornado Alley – zijn een broeihaard voor clashende weersystemen: stortbuien, supercellen, hagel, tornado’s.

We gaven in maart dit jaar al een vooruitblik van het huidige tornadoseizoen 2025, waarin je meer leest over het verloop van de ENSO dit voorjaar. Volgens de prognose gingen we uit van een normaal tot eerder actief tornadoseizoen 2025. Vooral de Storm Relative Helicity en de CAPE moeten we in het oog houden. Hier twee kaarten met heliciteit en CAPE.

Tornadoseizoen: typerend voor deze tijd van het jaar?

Tornado’s eind april en begin mei zijn niet alleen normaal in de Verenigde Staten, ze zijn zelfs typerend voor deze tijd van het jaar. In Tornado Alley bereikt het tornado-seizoen haar apogee. Staten als Texas, Oklahoma, Louisiana, Arkansas, Kansas en Nebraska vormen in deze periode het strijdtoneel van spectaculaire en soms verwoestende weersverschijnselen.

Kans op extreem weer vandaag, morgen en overmorgen?

Het Storm Prediction Center (SPC) publiceert een “Convective Outlook” voor drie dagen. Verder vooruitblikken (in detail) is onderhevig aan grote onzekerheden. Vandaag zien we een ‘Enhanced Risk’ (zie weerkaart hogerop), namelijk een verhoogde kans op zware stormen. Morgen en overmorgen (zie kaarten hieronder) zwakt de kans af, maar ze is niet onbestaand.

Of zoals rechtsreeks vertaald uit het SPC: “Verspreide zware onweersbuien zijn mogelijk later vandaag en vanavond, met het grootste risico verwacht in noord-centraal Texas en de ArkLaTex-regio (grensregio tussen Arkansas, Oklahoma, Louisiana, Texas). Grote tot zeer grote hagel, verwoestende windstoten en tornado’s zijn allemaal mogelijk, met kans op enkele krachtige tornado’s.”

• Herlees de parameters die leiden tot extreem weer.

Ontwikkeling van tornado’s belemmerd?

Ondanks de hoge CAPE en de heliciteit, zijn er factoren die de ontwikkeling van convectieve systemen kunnen belemmeren. De CIN (convective inhibition) of de convectieve remming is de hoeveelheid energie die opstijgende lucht moet overwinnen om zich te vertalen in een onweersbui.

De CIN is als een “deksel” dat voorkomt dat warme, vochtige lucht stijgt. De weerkaarten tonen een verhoogde CIN in de Verenigde Staten, versnipperd over de kaart, en onregelmatig doorheen de tijd. Daarom is het niet zeker – we spreken van een kans – dat tornado’s volledig uit de pan zullen swingen.

Maar de aanwezigheid van CIN betekent niet dat het weerbeeld rustig blijft. Zonder tornado’s kan het weer nog steeds flink tekeer gaan.

In elk geval, waanzinnig interessant voor ons team in het veld!