Zeer zacht weer leidt tot records

Wat een zacht weer momenteel. Als je niet beter zou weten, denk je dat de lente begonnen is. Alleen de korte daglengte en de laagstaande zon verraden dat we ons bijna op de kortste dag bevinden. De Europese luchtdruksituatie zit al weken achtereen vastgeroest. Het gevolg van deze geblokkeerde situatie, is dat de Benelux vrijwel onophoudelijk in een zachte zuidweststroming bivakkeert.

Daardoor zijn de temperaturen al een hele tijd zeer hoog voor de tijd van het jaar. Het ziet er niet naar uit dat er de komende 10 dagen iets gaat veranderen in deze situatie. Het blijft zeer zacht. De kans op sneeuw tijdens de kerstdagen is hiermee volledig verkeken.

December meer dan 5°C te zacht

Inmiddels begint de maand december indrukwekkende cijfers aan te nemen. Over de periode 1981-2010 bedraagt de normale gemiddelde decembertemperatuur 3.7°C in De Bilt (Nederland) en 3.9°C in Ukkel (België). De lopende maandgemiddelden bedragen tot en met 16 december ruim 8.5°C in De Bilt en 8.6°C in Ukkel, wat uiteraard een enorme afwijking naar boven is. Met de zachte vooruitzichten lopen deze waarden de komende tijd echter nog verder uit de pas.

• Bekijk onze weerberichten via Facebook

Volgens de huidige berekeningen komt het uiteindelijke maandgemiddelde van december 2015 in zowel De Bilt als Ukkel rond de 9.5°C uit, waarden die bij een doorsnee aprilmaand horen. Dit betekent dat we veruit de warmste december uit de meetreeks meemaken.

Zacht weer veroorzaakt records

De donderdag wordt naar verwachting de zachtste dag van de komende periode. Bij een matige zuidenwind een flets decemberzonnetje lopen de temperaturen op naar 13°C op de Hoge Venen en in het Waddengebied tot maar liefst 16°C in Belgisch en Nederlands Limburg. Op veel plaatsen worden dagrecords verbroken, maar her en der kunnen ook maandrecords sneuvelen. Er is een afwisseling zon en hoge bewolking en het blijft overal droog. Al met al lijkt het buiten meer op lente dan op herfst of winter.

In de nacht naar vrijdag passeert er een koufront. De bewolking neemt overal in de Benelux toe. Her en der zou ook wat lichte regen kunnen vallen. Onder de bewolking wordt het niet kouder dan 9 tot 12°C. Overdag trekt de neerslag naar het oosten weg en komt de zon af en toe tevoorschijn. Maxima tussen 10 en 14°C, nog altijd zacht dus. De wind is matig tot vrij krachtig uit het zuidwesten.

Zacht weekend in het vooruitzicht

Voorlopig weet de warmte van geen wijken. Zaterdag en zondag komen opnieuw in aanmerking voor dagrecords. Voor het zover is, hebben we in de nacht naar zaterdag te maken met rustig weer. Wolkenvelden en opklaringen wisselen elkaar af en op de meeste plaatsen blijft het droog. Zeer lokaal vormt zich een mistbank. Minima tussen 7 en 10°C.

Zaterdag overdag is er veel bewolking. Het zuidoostelijk deel van de Benelux heeft de grootste kans op zonneschijn. Het kwik stijgt naar 12-15°C en daarmee zullen diverse meetstations wederom een nieuw warmterecord halen. Tegen de avond breekt het wolkendek op meer plaatsen en in de nacht wordt het op veel plaatsen helder. Later kan er op uitgebreide schaal nevel ontstaan. Ondanks de opklaringen, zal de temperatuur niet verder dalen dan 8 tot 11°C.

Zondag breekt de zon vaker door met droge omstandigheden. Het blijft extreem zacht met 12-16°C. In combinatie met de zon doet het lenteachtig aan.

Weerkaarten tijdens Kerstmis

Wat opvalt is dat de zuidelijke stroming dit jaar zeer hardnekkig is. Telkens zien we dat hogedrukgebieden zich thuis voelen boven Zuidoost-Europa. Tegelijkertijd zien we depressies over de Atlantische Oceaan vrij zuidelijk uitzakken. Tussen deze systemen staat vrijwel continu een zuidwestenwind met het vizier gericht op West-Europa.

In feite heeft dit weerpatroon zich al begin november ingesteld en weet het zich – ondanks een korte onderbreking eind november – al ruim anderhalve maand te handhaven. Zolang er niets aan deze situatie verandert, blijft het zachte weer voortduren.

Aangezien er weinig tot geen veranderingen in het luchtdrukpatroon plaatsvinden, blijft ook de gehele kerstweek zacht. In de eerste helft van de week overheerst de bewolking en gaat het weer wat vaker regenen. Mogelijk krijgen we tijdens de kerstdagen wederom een droger weertype, maar dit is nog niet met zekerheid te zeggen. Wat wel zeker is, is dat de temperatuur vrij hoog blijft. De extreme mildheid raken we kwijt, maar met temperaturen rond de 10°C leven we nog altijd boven onze stand. Als er neerslag valt, zal het regen zijn. De kans op een witte kerst is nihil.

Kouder richting de jaarwisseling?

Zijn er überhaupt nog aanwijzingen voor kouder weer in deze recordwarme decembermaand? Het antwoord daarop is: ja. Daarvoor moeten we kijken naar het Amerikaanse weermodel GFS. De ochtendruns van dit model tonen vanaf 27 december oplossingen waarbij het Zuid-Europese hogedrukgebied wordt vervangen door een Oost-Europees hoog. Bij deze ontwikkeling draait de wind van zuidwest naar oost.

In dat geval kan er (aan de grond) koudere lucht vanuit het oosten binnensijpelen en krijgen we normale maxima van rond de 5°C. Er zijn echter ook nog veel ensembleleden die het huidige zachte weertype tot aan de jaarwisseling laten aanhouden. Bij deze modelleden blijft de luchtdruksituatie intact: hogedruk boven Zuidoost-Europa en lagedruk boven de Atlantische Oceaan.

Op basis van de ochtendrun van GFS ligt de kansverdeling op aanhoudend zacht weer versus een kouder weertype op respectievelijk 80% en 20%. De kans dat het daadwerkelijk kouder wordt, is op dit moment dus betrekkelijk klein, maar er kan op een termijn van 10 dagen nog van alles veranderen.

Voorlopig gaat december verder op de milde toer. Het maandrecord gaan we vrijwel zeker verpletteren en ook worden er op veel weerstations dagrecords gemeten. Het is niet uitgesloten dat december 2015 in zowel Ukkel als De Bilt geheel vorstvrij verloopt. Ter vergelijking: vijf jaar geleden verliep december compleet winters met de ene na de andere sneeuwsituatie. Wat een contrasterend klimaat hebben wij toch!