Saharastof en zonnepanelen: impact op zonne-energie in Europa?

Saharastof en zonnepanelen zijn niet dol op elkaar. Een studie heeft uitgewezen dat de impact van Saharastof nog niet optimaal geïntegreerd is in stroomvoorspellingsmodellen wat de betrouwbaarheid daarvan vermindert.

• Weerliefhebber? Volg ons via X en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Saharastof vormt een bedreiging voor de efficiëntie van zonne-energie in Europa, die alleen maar zal toenemen naarmate de energietransitie zich voortzet. Fijnstof uit de Sahara, een onwelkome maar regelmatige bezoeker, verstrooit en absorbeert zonlicht. Daardoor is de zon versluierd en wekken zonnepanelen minder stroom op.

Huidige voorspellingsmodellen houden tot nu toe te weinig rekening met deze complexe variabele, wat vaak leidt tot discrepanties tussen de verwachte en effectieve stroomopwekking, zeggen onderzoekers Dr György Varga en collega’s. Ze pleiten voor het uitwerken van voorspellende modellen die stofgegevens integreren.

• Calima op de Canarische Eilanden.
• Pasen gehuld in regen en Saharastof: bloedregen.

De conclusie luidt dat het fijnstof uit Noord-Afrika een merkbaar negatieve invloed uitoefent op de productie én voorspelbaarheid van zonne-energie in Europa.

Hieronder een kaart die Saharastof toont. Vandaag in de Benelux hebben we geen last van Saharastof. Dat is te wijten aan de noorderwind die naar de Lage Landen waait, een zuidelijke aanvoer maakt nu helemaal geen kans.

• Lees onze weersverwachting, o.a. meer over de plotse temperatuursdaling.

Onderzoek naar fijnstof uit de Sahara

In de nieuwe publicatie werden ruim 46 stofstormen uit de Sahara die tussen 2019 en 2023 Europa bereikten onderzocht. De studie richtte zich op zowel Zuid-Europese landen (zoals Spanje, Portugal, Italië, Frankrijk en Griekenland) als Centraal-Europa (met name Hongarije).

De Sahara mobiliseert jaarlijks miljarden tonnen stofdeeltjes, waarvan tientallen miljoenen tonnen uiteindelijk worden meegedragen op de wind richting Europa. Dit fijnstof veroorzaakt verstrooiing en absorptie van zonlicht, waardoor de hoeveelheid directe zonnestraling aan het aardoppervlak afneemt.

Soms stimuleren deze deeltjes zelfs wolkvorming, wat de hoeveelheid bruikbare zonne-energie verder verlaagt.

Zonne-energieproductie betrouwbaarheid

De huidige modellen die worden gebruikt om zonne-energieproductie te voorspellen, houden vaak onvoldoende rekening met stof. Ze vertrouwen op vaste gemiddelde waardes voor aerosolen. Er wordt geen rekening gehouden met plotselinge invasies van stofwolken. Volgens de onderzoekers is dit een groot probleem, omdat de betrouwbaarheid van het energienet afhangt van nauwkeurige voorspellingen van energieopbrengst.

Men pleit daarom voor dynamische voorspellingssystemen die actuele gegevens van de dustload en de wisselwerking tussen stof en wolken integreren. Alleen dan kunnen beheerders beter inspelen op fluctuaties en onderbrekingen voorkomen.

Volgens G. Varga & co is dit van essentieel belang nu zonne-energie een steeds belangrijkere factor wordt in energievoorziening in Europa. Zonder geoptimaliseerde modellen zullen er vaker situaties ontstaan waarin zonnepanelen minder presteren dan verwacht, wat kan leiden tot storingen in het elektriciteitsnet.

Zonnepanelen slijten sneller door Saharastof

Naast de atmosferische impact, en de gevolgen voor de efficiëntie van zonne-energie in Europa, onderzochten de wetenschappers ook de langetermijneffecten van Saharastof op zonnepanelen zelf.

Zo leidt Saharastof tot vervuiling en snellere slijtage van de zonnepanelen. Het stof zet zich af, hecht zich aan de panelen en veroorzaakt op termijn erosie, waardoor de efficiëntie daalt en de onderhoudskosten stijgen.

Aanpassingen zijn nodig om zonne-energie zo betrouwbaar mogelijk te houden in een klimaat waarin atmosferisch stof een steeds grotere rol speelt.

Deze bevindingen onderstrepen nog maar eens hoe belangrijk het is om nauwkeurige energievoorspelling te integreren in het Europese beleid voor duurzame energie. Door rekening te houden met onregelmatige atmosferische omstandigheden zoals Saharastof, kan de zonne-energievoorziening stabieler en effectiever gemaakt worden in de toekomst.

Ook toenemende droogte en woestijnvorming spelen een rol: de stofproducerende regio’s worden steeds groter, maar dat is een ander verhaal.