Oktober 2023: zachte start, later koeler en nat

Oktober was een maand met twee gezichten, waarvan de omslag in het midden van de maand plaatsvond. Het eerste deel van de maand lag de temperatuur steevast boven normaal, met zelfs een zomerse dag! In het tweede deel van oktober 2023 werd de grens van 20 graden niet meer gehaald in de hoofdstations en begon operatie afkoeling in combinatie met (veel) regen en wind!

• Weerliefhebber? Volg ons ook op Twitter en Facebook
• Volg de interessante weerberichten op Youtube

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als weeramateur of liefhebber van het weer aan het weerforum? Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s uploaden.

Eerste decade oktober 2023

De eerste 10 dagen van oktober werden gekenmerkt door een krachtig hogedrukgebied boven Centraal-Europa. De Benelux bevond zich dan eens aan de westkant, dan eens aan de noordkant van het hoog, maar de stroming was vaak uit het zuidwesten. Vanuit die hoek werd dan ook zachte lucht getransporteerd.

Dit zorgde voor maxima die vaak rond en boven 20 graden schommelden, wat ongeveer 5-6 graden boven de normaal is voor de tijd van het jaar. Er viel in die periode ook nauwelijks neerslag door de nabijheid van het hogedrukgebied en de zon was ook vaak van de partij, na het optrekken van ochtendgrijs.

Tweede decade oktober 2023

De eerste dagen van de tweede decade lag de Benelux nog steeds onder de vleugels van het krachtig hogedrukgebied. Aan de voorzijde van enkele lagedrukgebieden werd nog steeds zachte lucht aangevoerd met maxima die nog steeds rond en boven 20 graden lagen.

Vanaf 14 oktober keerde het patroon echter om en werd polaire lucht aangevoerd vanuit de noordpool. De temperatuur nam daarmee een duik naar maxima onder 15 graden (en onder normaal). Daarbij viel ook af en toe (veel) regen of een bui, zoals op 12 en 13 oktober. Op het einde van de tweede decade keerde de rust tijdelijk weer door een hogedrukgebied. Nachtvorst werd in Nederland niet gemeten, in België enkel in enkele Ardense valleien.

Derde decade oktober 2023

Lagedrukgebieden overheersten in deze periode met van tijd tot tijd de passage van regenzones en buien. De temperatuur zette ook een fikse stap achteruit met maxima rond normaal. Echter verliepen de nachten zacht vanwege de aanwezigheid van bewolking. Sommige streken kregen veel neerslag te verwerken, vooral langs de kust. In het binnenland verliep het vaak iets droger, maar ook daar viel lokaal veel neerslag.

Klimaatoverzicht oktober 2023

Door een extreem zacht begin en een normale tweede helft van oktober, is de maand in zijn geheel ruim 2 graden te warm. De gemiddelde temperatuur in Ukkel bedroeg 13.6 °C (tegenover 11.3 °C) en in De Bilt bedroeg die 13.2 °C (tegenover 10.9 °C). Het zijn echter geen recordwaarden. Dat blijft staan voor België op oktober 2022 met een gemiddelde temperatuur van 14.4 °C staan en voor Nederland op oktober 2001 met een gemiddelde temperatuur van 14.2 °C.

De neerslag is heel onregelmatig verdeeld. In de eerste tien dagen viel nauwelijks tot geen neerslag. Pas bij de eerste uitbraak van polaire lucht, zorgde een slepende neerslagzone in Nederland voor veel neerslag. Er viel toen op 2 dagen ruim 70 mm in De Bilt! Ook daarna verliep het vaak wisselvallig met van tijd tot tijd regen en buien. Dit brengt het totaal in Ukkel op 85.7 mm en De Bilt op 219.9 tegenover respectievelijk 67.8 mm en 81.1 mm. Dit is dan ook meteen de natste oktober sinds 1906 in De Bilt! Het was zelfs bijna de natste kalendermaand ooit gemeten voor De Bilt, maar dit record blijft in handen van augustus 1912 (220.5 mm).

Voor de zonneschijnduur kan eenzelfde trend opgemaakt worden. De eerste dagen verliepen zeer zonnig, maar geleidelijk nam de bewolking het over. Dit geeft ons een zonneschijnduur die rond normaal of iets onder normaal schommelt. In De Bilt ligt de zonneschijn op 100.7 uren (tegenover 119.3 normaal) en in Ukkel op 106.5 uren (tegenover 112.6 normaal).

Conclusie

Oktober 2023 kende twee delen, waarbij het eerste deel nog nazomerse trekjes had, maar dit veranderde snel in het tweede deel met lokaal veel regen en ook wind. Ondanks een extreem zacht begin, is de maand daardoor niet de warmste maand ooit gemeten.