25 juni 2020 - 6 min. lezen
1 reacties 1

We beleven momenteel een zonnige periode. Het is dan ook niet verwonderlijk dat vele mensen van het mooie weer gebruik zullen maken om aan verschillende buitenactiviteiten te doen. Echter, de UV index is erg hoog. Het is daarom oppassen geblazen, vooral voor een verbrande huid. Wat zijn de nadelen van een hoge UV index? Hoe lang kan ik buiten blijven zonder te verbranden? En hoe kan ik me beschermen tegen een te hoge UV-index?

Deelnemen aan discussie? Ben je geïnteresseerd om deel te nemen als liefhebber van het weer en klimaat aan het weerforum?Onderaan dit artikel krijg je bliksemsnel & gratis toegang tot alle reacties. Je kan ook je eigen weerfoto’s opladen.

Deel jouw eigen passie? Ben je geïnteresseerd om als vrijwilliger weergerelateerde artikels te schrijven? Contacteer ons dan via [email protected]

Wat is UV-straling?

Zoals gekend zendt de zon verschillende soorten straling en energie naar onze aarde. Een deel daarvan kunnen wij waarnemen als licht, met daarbij horend verschillende kleuren. Andere soorten straling zijn voor het menselijk oog dan weer onzichtbaar. Zo is er bijvoorbeeld infrarood straling. Dit soort straling kunnen we niet zien, maar voelen we wel als warmte.

UV-straling wordt uitgezonden door de zon en kan schade toebrengen aan de mens. Goed smeren is de boodschap!

Ook UV-straling is zo’n type van elektromagnetische straling dat door de zon uitgezonden wordt, maar voor ons niet rechtstreeks zichtbaar is. Het is namelijk zo dat, door de kortere golflengte dan zichtbaar licht, het menselijk oog deze vorm van straling niet kan waarnemen.

Verschillende soorten straling worden uitgezonden door de zon. Licht kan het menselijk oog waarnemen, maar UV en infrarood straling niet. Bron: Wikipedia.

Gevaren van een hoge UV index?

Ondanks het feit dat we het niet kunnen waarnemen, is UV-straling wel schadelijk indien we er te veel aan blootgesteld worden. Vooral voor onze huid, maar ook voor de ogen en het immuunsysteem, kunnen nadelige effecten optreden. Het meest vanzelfsprekende is natuurlijk het verbranden van de huid. Door de kortere golflengte kan UV-straling namelijk dieper in onze huid doordringen dan zichtbaar licht. Het zet daar een heleboel biochemische reacties in gang, die schade aanrichten aan onze huidcellen.

  • Bescherm de huid tegen deze UV-stralen dankzij NIVEA

Het verbranden van de huid is dan de manier van ons lichaam om te reageren op die beschadigde cellen en de huid wordt rood en pijnlijk. De aangetaste cellen worden nadien verwijderd door het typische afpellen van de huid. Bovendien werkt te veel UV-straling ook het verouderingsproces in de hand en kan het in extreme gevallen leiden tot huidkanker. Opletten dus!

Bij langdurige blootstelling aan de zon kan de huid verbranden.

Wanneer is UV-straling schadelijk?

De sterkte van de UV-straling, en dus de kans op het snelle optreden van schade, wordt aangeduid met de UV index. Hoe hoger de index, hoe sneller er schade optreedt en dus hoe sneller de huid verbrandt. De sterkte van de index is vooral afhankelijk van:

  • De tijd van het jaar: in de zomer is de UV-straling sterker.
  • Het tijdstip van de dag: in onze regio is de straling vaak het sterkst tussen 12 en 15 uur ‘s middags.
  • De plaats op aarde: hoe dichter bij de evenaar en hoe hoger (in de bergen, bijvoorbeeld door minder beperkte filtering in een wat dunnere atmosfeer), hoe sterker de UV-index.
  • De concentratie ozon in de atmosfeer: deze is namelijk in staat om een deel van de UV-straling te absorberen.

Uit bovenstaande blijkt dus dat de positie voor de zon erg belangrijk is voor het inschatten van de UV-straling. Temperatuur op zich bepaalt de sterkte van de UV-index niet.

Temperatuur op zich bepaalt de kans op een verbrande huid niet. Het is trouwens ook in de schaduw mogelijk om nog te verbranden door de weerkaatsing van UV-straling!

Verder wordt de kans op schade ook nog bepaald door:

  • De mate van weerkaatsing: via zand en water, maar vooral weerkaatsing via sneeuw maakt de kans op schade groter. Pas op! Hierdoor is het dus ook mogelijk om in de schaduw UV-straling via je huid binnen te krijgen!
  • De bewolkingsgraad: hoe dikker de bewolking, hoe minder kans op schade.
  • Het type huid: vooral een witte huid met weinig melanine verbrandt snel.
  • De duur van blootstelling: uiteraard verbrandt men niet meteen, maar te lange blootstelling kan schade toebrengen (zie onder).
Op zonnige dagen is het extra oppassen geblazen voor een hoge UV-index.

Hoe snel verbrand je bij een bepaalde UV index?

Zoals hierboven reeds is vermeld, is de kans op schade afhankelijk van een aantal factoren. Algemeen wordt echter verondersteld dat we de tijdsduur die nodig is voor het verbranden van de huid als volgt kunnen inschatten:

  • UV index 0-2: weinig risico, zonnebaden is mogelijk tot 1 uur of zelfs langer
  • UV index 3-4: laag risico, verbrande huid mogelijk na ongeveer 40 minuten
  • UV index 5-7: matig risico, verbranding kan optreden na ongeveer 30 minuten
  • UV index 8-10: hoog risico, beperk het zonnebaden tot ongeveer 15 minuten
  • UV index > 11: zeer hoog risico, verbranden is mogelijk na minder dan 15 minuten

Vooral bij een UV index vanaf 7 is het dus verstandig om rechtstreeks contact met de zon te vermijden.

Hoe lang moeten we in de zon liggen om voldoende vitamine D aan te maken bij een verschillende UV index? Deze grafiek geldt voor een blanke huidskleur (McKenzie et al., 2009).

Hoe bescherm je jezelf tegen UV-straling?

Er zijn een aantal maatregelen die men kan treffen bij het zonnebaden. Probeer rekening te houden met de volgende zaken:

  • Smeer voldoende zonnebrandcrème. Zeker wanneer je gaat zwemmen of hard zweet is het verstandig om jezelf herhalend in te smeren.
  • Zet een zonnebril op. Zo worden de ogen beschermd tegen de hoge dosissen UV-straling.
  • Draag een beschermend hoedje.
  • Zoek zoveel mogelijk de schaduw op, maar pas op. Door weerkaatsing is het ook mogelijk om in de schaduw UV-straling via je huid binnen te krijgen!
  • Bij een erg een hoge UV-index is het desalniettemin beter om (on)rechtstreekse blootstelling aan de zon te vermijden tussen 12 en 15 uur ‘s middags en in een koele ruimte binnenshuis te blijven.
Goed smeren is de boodschap!

Probeer dus te genieten met mate en neem je voorzorgen wanneer je lang in de zon vertoeft!

Opletten geblazen bij een hoge UV index

UV-straling is een type van energie uitgezonden door de zon dat niet voor het menselijk oog zichtbaar is. Desondanks kan het wel schade aanrichten, die wij vooral waarnemen als zonnebrand. De kans op, en het sneller optreden van, schade wordt bepaald door de UV-index.

Vooral de positie van de zon, de mate van weerkaatsing, het type huid, de atmosferische filtering van UV-straling, de duur van de blootstelling en het al dan niet treffen van voorzorgsmaatregelen bepalen de kans op zonnebrand en andere nadelige effecten. Onze raad is dus zoals bij vele andere zaken in het leven: genieten mag, maar met mate en met de nodige voorzorgsmaatregelen.

Sommige linkjes bevatten affiliate

Yoni

Door Yoni

Afgestudeerd geograaf aan de KULeuven en doctorandus binnen klimatologie/glaciologie aan de VUBrussel. Binnen NoodweerBenelux ben ik vooral bezig met het schrijven van artikels en het programmeren van tools om bepaalde weerelementen te voorspellen.


Verder lezen

Alles bekijken