Centraal-Europa zet zich na de hitte schrap voor nieuw noodweer en fel onweer
0
De lucht boven Centraal- en Zuidoost-Europa staat op springen. Vanaf vrijdag ontwikkelt zich een reeks zware onweersbuien die dagenlang aanhouden. Grote hagel, stortregens en wateroverlast liggen op de loer, vooral in bergachtige gebieden. Wat zit er achter deze dreigende weersituatie? En waarom houdt ze zo lang aan? Ontdek hoe de atmosfeer zich langzaam volpompt met energie en wat dat betekent voor de komende dagen.
Atmosfeer wordt erg onstabiel
De atmosfeer boven Centraal- en Zuidoost-Europa staat onder hoogspanning. Wat begint als een typisch zomers buienpatroon, groeit de komende dagen uit tot een potentieel gevaarlijke weersituatie met langdurige onweersbuien, stortregens en lokaal grote hagel. Een langzaam bewegend lagedrukgebied boven Midden-Europa houdt warme, vochtige luchtmassa’s gevangen, terwijl de bovenlucht instabiel blijft. Hierdoor ontstaat een explosieve situatie waarbij de natuur zichzelf herhaaldelijk ontlaadt.
Supercells boven de Alpen
Vrijdag start relatief rustig, maar dat is slechts de stilte voor de storm. In de middag ontstaan de eerste forse buien boven Noord-Italië, Zwitserland en Oostenrijk, aangejaagd door hoge CAPE- waarden tot 1300 J/kg in combinatie met stevige windschering (25+ m/s). Die combinatie biedt alle ingrediënten voor supercells: buien met rotatie, groot verticaal transport en het potentieel om hagelstenen van 5 centimeter of groter te vormen.
In de avond trekken deze buien richting Slovenië en Kroatië, waarbij ze traag bewegen en lokaal tientallen millimeters regen per uur lossen. Door de zwakke stroming blijven sommige cellen boven dezelfde regio’s hangen; een recept voor wateroverlast en modderstromen, vooral in bergachtig terrein.
Cape + vocht = explosieve cocktail
Zaterdag wordt zonder twijfel de meest kritieke dag. De atmosfeer is maximaal geladen, met CAPE-waarden van 1600+ J/kg, hoge dauwpunten (>20 °C) en een zeer vochtige troposfeer. De buien ontstaan snel, groeien door tot grote hoogte en ontwikkelen zich in sommige gevallen tot Mesoscale Convective Systems (MCS).
Deze buien brengen alles mee: felle bliksem, zware windstoten, hagel tot 6 cm en vooral stortregens die urenlang aanhouden. In delen van Oostenrijk, Slovenië en het noorden van Kroatië wordt meer dan 80 mm neerslag per dag verwacht, lokaal zelfs meer.
Balkan in de vuurlinie
Op zondag verplaatst het zwaartepunt zich richting Hongarije, Roemenië en West-Bulgarije. De lucht is er iets minder explosief, maar nog altijd gevaarlijk actief. Met CAPE rond 1000–1300 J/kg en een matige schering ontstaan talrijke multicell-buien. Het risico verschuift hier van hagel naar aanhoudende regen en windvlagen. Door de tragere verplaatsingstempo’s kunnen deze buien zich clusteren en lokale overstromingen veroorzaken; vooral in het binnenland van Roemenië en langs de zuidelijke Donau.
Overstromingsrisico neemt toe
Na drie dagen van neerslag raakt de bodem in grote delen van de Alpen en de Balkan verzadigd. Toch ontstaan op maandag opnieuw zware regen- en onweersbuien, vooral in Slovenië, Kroatië, Hongarije en Transsylvanië. Hoewel de CAPE iets afneemt (800–1200 J/kg), blijven de buien intens. De nieuwe regen komt terecht op grond die geen druppel meer opneemt. Dat maakt het risico op modderstromen, rivieroeveroverstromingen en verzakkingen aanzienlijk. Ook kleine stroompjes kunnen uit hun oevers treden, met schade aan wegen, landbouwgronden en infrastructuur tot gevolg.
- Ontdek het weerbericht voor je eigen locatie