Lente op recordkoers, zomer barst los!
13
Na een recorddroge en zonnige maartmaand en een warme aprilmaand wordt het droge en warme weer ook deze maand weer voortgezet. Na een iets frissere fase zullen de temperaturen deze dagen opnieuw gaan stijgen.
Noordwest-Europa in de greep van droogte
In De Bilt viel in maart slechts 1,5 mm neerslag tegen 57 mm normaal. Ook in april viel duidelijk minder neerslag dan gebruikelijk. Op 30 april werd het voor het eerst dit jaar op grote schaal zomers warm (25,0°C of meer) in de Benelux. Dat is relatief vroeg want gemiddeld genomen gebeurt dit pas halverwege mei. Op de eerste dag van deze maand werd het vooralsnog het warmst met in Westdorpe een hoogste maxima van 29,5°C.
Ook in delen van Vlaanderen werd het op enkele plaatsen nog net geen 30 graden. Opvallend is ook de zeer droge lucht zo werd eerder deze maand op enkele stations een luchtvochtigheid van slechts 19% gemeten.
Dit stabiele en droge weer hebben we te danken aan een persistent hogedrukgebied boven West- en Noordwest-Europa. Deze zogeheten blokkade houdt storingen op afstand. Zelfs als het hogedrukgebied tijdelijk verzwakt, bouwt het zich al snel weer op. Niet alleen in de Benelux is het kurkdroog, maar ook in Noord-Frankrijk, Duitsland en zuidelijke delen van Scandinavië.
Neerslagtekort naar recordwaarden
Voor het groeiseizoen (1 april t/m 30 sep) houdt het KNMI het landelijke neerslagtekort bij. In deze periode is het gebruikelijk dat er over het algemeen meer neerslag verdampt dan dat er valt en dus ontstaat er een tekort aan neerslag. Echter kan dit tekort verder oplopen dan gebruikelijk wanneer er meer verdamping plaats vind en/of minder neerslag valt. Het huidige neerslagtekort staat op 70 mm.
Hierbij moet ook worden opgemerkt dat vanaf 1 april is gestart met de telling en de recorddroge maartmaand hierin dus niet is meegenomen. Met de huidige verwachting lijkt het landelijke neerslagtekort naar recordwaarden te gaan vanaf halverwege mei. Daarmee komt het recorddroge groeiseizoen van 1976 in de buurt.
Op koers naar droogste en zonnigste lente
In 1996 viel in de maanden maart t/m mei totaal slechts 61 mm neerslag. Dit is de droogste lente sinds het begin van de metingen. Op dit moment is er in De Bilt 38,7 mm gevallen. Indien er tot het einde van de maand dus niet meer dan 22,3 mm valt mogen we spreken van de droogste lente ooit.
Voor de zonnigste lente ooit hebben we nog zo’n 200 uur aan zon nodig. Dit klinkt veel maar met het zonnige vooruitzicht zal het huidige aantal zonuren van 590 uur (t/m 8 mei) erg snel blijven oplopen. Ook is de daglengte en daarmee het maximale aantal uur dat de zon kan schijnen in mei groter dan in maart. In het jaar 2020 was er sprake van de zonnigste lente met een totaal aantal zonuren van 792 uur.
Wat betekent dit voor zomer 2025?
Een droge lente kan de kans op een warme zomer vergroten. De bodem bevat minder vocht, wat leidt tot snellere opwarming van de lucht net boven het aardoppervlak. Dit kan de mate van hitte versterken. Bovendien kan droogte zichzelf versterken: hoe minder verdamping van (bodem)vocht, hoe minder verkoeling.
Er zijn verschillende seizoenmodellen die een (zeer) warme zomer berekenen, waaronder het Europese ECMWF model. De kans op beduidend warmere temperaturen is dan ook erg groot. Tegelijkertijd hinten de modellen ook op een drogere zomer dan gebruikelijk. Dit scenario zou dus betekenen dat de kans op één of meerdere warme periodes zoals een hittegolf deze zomer beduidend groter is.
Dit artikel werd geschreven door collega Tim de Lange