Juni 2025 wereldwijd de derde warmste junimaand sinds begin van metingen

Juni 2025 was wereldwijd en in Europa alweer een maand van uitzonderlijke hitte, met op verschillende plaatsen temperatuurrecords. Dat blijkt uit de analyse van data uit de ERA-5 dataset (C3S/ECMWF), die sinds 1979 wereldwijd klimatologische gegevens bijhoudt. In grote delen van de wereld stegen de temperaturen ruim boven de normale waarden uit, met over West- en Zuid-Europa twee duidelijke hittegolven met extreem hoge temperaturen. In dit artikel bekijken we de gegevens van juni 2025 op globale, regionale en lokale schaal. We benadrukken hierbij dat ‘het begin van de metingen’ in dit geval refereert naar 1979, de start van de ERA-5 data, tenzij anders vermeld.

Derde warmste juni sinds begin van het bijhouden van wereldwijde data in 1979

Volgens de meest recente gegevens van de ERA5-dataset, die klimatologische gegevens wereldwijd bijhoudt, was juni 2025 wereldwijd uitzonderlijk warm. De wereldwijde gemiddelde temperatuur aan het aardoppervlak bedroeg namelijk 16.46°C, wat 0.47°C warmer is dan het junigemiddelde van de referentieperiode 1991-2020. Hiermee was juni 2025 de derde warmste juni sinds het begin van de dataset in 1979, slechts 0.20°C koeler dan het record van juni 2024 en 0.06°C koeler dan juni 2023.

In vergelijking met het pre-industriële gemiddelde temperatuur voor juni (1850-1900) lag de temperatuur zelfs 1.30°C hoger. Kijken we nu even naar de wereldwijde gegevens. In de Verenigde Staten was het merendeel van het land duidelijk warmer dan gemiddeld in juni, mede door hittegolven die verschillende regio’s troffen. Ook in Noord-Canada, Centraal-Azië en China lagen de temperaturen boven het gemiddelde. In sommige regio’s van China werden zelfs temperatuurrecords gebroken.

Japan beleefde zijn warmste juni ooit, en ook in veel steden in Zuid-Korea werden records genoteerd. In grote delen van Afrika, Zuid-Amerika en Australië was het weerbeeld gemengd, met zowel warmere als koeler dan gemiddelde temperaturen. Opvallend waren de koude omstandigheden eind juni in het zuiden van Zuid-Amerika, met name in Argentinië, Chili, Paraguay en Uruguay. Daar zorgde een anticyclonale circulatie voor een aanvoer van koude lucht uit Antarctica, wat leidde tot nieuwe record-lage temperaturen in Argentinië en Chili.

Europa: vijfde warmste juni sinds begin van de metingen

Laten we nu eens specifiek kijken naar Europa als geheel. Volgens de ERA5-dataset waren de gemiddelde temperaturen ook in Europa in juni 2025 opvallend hoog. De Europese gemiddelde temperatuur lag namelijk 1.10°C boven het junigemiddelde van 1991-2020. Daarmee was juni 2025 de vijfde warmste juni ooit gemeten in Europa. Toch was het nog 0.78°C koeler dan het recordjaar 2019. Vooral West- en Centraal-Europa kregen te maken met bovengemiddelde temperaturen. In landen zoals Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Italië, Portugal, Spanje, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk was sprake van intense hittegolven. In delen van Portugal en Spanje steeg het kwik zelfs boven de 40°C.

Dit weerspiegelt zich duidelijk in de maandgemiddelden: Frankrijk kende zijn tweede warmste juni ooit, Spanje had zijn warmste juni in 64 jaar, en Engeland beleefde de warmste juni sinds het begin van de metingen in 1884. Ook in Zuidoost-Europa lagen de temperaturen boven het gemiddelde. Daartegenover stonden koelere omstandigheden in IJsland, het noorden van Scandinavië, West-Rusland en de Kaukasus, waar de temperaturen onder het gemiddelde voor 1991-2020 bleven.

Het Europese continent kreeg in juni 2025 te maken met twee uitzonderlijke hittegolven, die vooral West- en Zuid-Europa troffen. Volgens gegevens van de ERA5-dataset ging het om twee opeenvolgende periodes met extreme hitte. De eerste hittegolf bereikte haar piek tussen 17 en 22 juni en de tweede, nog extremere hittegolf, vond plaats rond de maandwisseling, met piektemperaturen tussen 30 juni en 2 juli. Tijdens deze tweede hittegolf steeg de luchttemperatuur op sommige plaatsen boven de 40°C, met uitschieters tot 46°C in Spanje en Portugal.

Ook in Nederland en België werden toen op grote schaal temperaturen boven 35°C gemeten. Beide gebeurtenissen werden veroorzaakt door aanhoudende hogedrukgebieden, ook wel ‘hittekoepels’ genoemd, die warme lucht vasthielden en zorgden voor langdurig heet, zonnig en droog weer. Deze omstandigheden leidden bovendien tot een verhoogde ozonvervuiling en grotere risico’s op natuurbranden.

West-Europa: warmste junimaand sinds 1979

Zoomen we in op West-Europa (een gebied met daarin onder andere Spanje, Portugal, Frankrijk, de Benelux en het Verenigd Koninkrijk), dan zijn de data nog straffer. Juni 2025 was namelijk de warmste junimaand ooit voor deze regio, met een maandgemiddelde temperatuur van 20.49°C, wat 2.81°C boven het gemiddelde van 1991–2020 ligt. Daarmee werd het vorige record, juni 2003, nipt gebroken met 0.06°C verschil. In Ukkel (België) had deze junimaand de tweede hoogste gemiddelde temperatuurwaarde sinds het begin van deze metingen in 1833, samen met 2003. Beide maanden hadden gemiddeld 19.3°C.

Het record blijft hier echter staan op 20.3°C in 2023. Ook in De Bilt (Nederland) was juni 2025 met een gemiddelde temperatuur van 18.3 °C tegen normaal 16.2 °C de op een na warmste sinds het begin van de waarnemingen. Zowel globaal, Europees als op lokale schaal (Benelux) passen deze gegevens in de zich steeds verder doorzettende opwarmingstrend veroorzaakt door de klimaatverandering.

Ontdek het volledig rapport via Copernicus