Jacht op supercellen in Duitsland
Afgelopen twee weken kwam het relatief vaak tot onweer. Dat ging op sommige plekken gepaard met wateroverlast en veel bliksem. Dynamische buien met supercellulaire kenmerken kwamen echter nauwelijks voor door de geringe stroming. Een team stormjagers ging daarom op vrijdag 27 mei over de grens en onderschepte enkele supercellen. Dit artikel werd met veel passie geschreven door stormjager Paul Begijn. Andere artikels van Paul zijn op onze website te vinden via de zoekfunctie.
- Word lid van onze Facebookpagina
Het ‘stormchaseseizoen’ is in volle gang. De maanden mei, juni, juli en augustus gelden als de onweersmaanden voor stormjagers. In deze maanden kan het voldoende opwarmen om serieuze onweersbuien te vormen met randverschijnselen. De buien met randverschijnselen (windstoten, hagel en hoge bliksemintensiteit) worden extra in het vizier gehouden door de stormjagers. De mooiste buien met de fraaiste structuren zijn meestal de goed georganiseerde buien. Daaronder vallen buienlijnen en de zogenaamde supercells.
Vooral die laatste komen maar weinig voor in Nederland en België. Vaak zijn de situaties waarbij een supercell optreedt op één hand te tellen per jaar. De buien binnen onze landsgrenzen vielen veelal in de categorie single cell en soms bij wat meer organisatie tot multicell (meerdere buien gegroepeerd). Aan het begin van de periode zat er echter over de grens in Duitsland aardig wat stroming. Met een grondwind uit het noordoosten en een bovenstroming uit het zuidwesten werd warme en onstabiele vochtige lucht aangevoerd. De kans op een supercell was daardoor zeker aanwezig.
Warmtefront
Al daags vooraf werden in de groepsapp weermodellen en kaarten besproken en gedeeld. Donderdagavond werd de knoop doorgehakt. Aangezien de verwachting er voor Nederland te onzeker uitzag, werd besloten om vrijdag koers te zetten richting de Duitse Eifel. Vijf stormchasers (Gijs de Reijke, Rick Bekker en vriendin Marlous, Michiel Baatsen en Paul Begijn) verzamelden vrijdagochtend bij station Den Bosch om daarna richting het Duitse Euskirchen te rijden. Een target gebied voor onweersbuien, althans volgens laatste weerkaarten.
Bij het uitrijden van Den Bosch viel er wat licht gespetter uit middelbare bewolking. Tussen de gelaagde bewolking waren ook al wat lichte veldjes altocumulus te zien, een indicatie voor toenemende onstabiliteit. Richting Eindhoven begon het wat harder te regenen uit een gesloten wolkendek. We reden duidelijk door het warmtefront heen waar het op dat moment een graad of 16 was. Niet echt de setting waar je onweer mee zou verwachten.
Opklaringen
Doel was om de opklaringen achter het warmtefront te bereiken. In die zogenaamde ‘valse sector’ (ligging tussen warmte en koufront in) ontstaan vaak de zwaarste buien. Vrij snel na het passeren van de grens bij Venlo begon het al op te klaren. De stemming in de auto werd met de minuut optimistischer. Scherpe opklaringen werden afgewisseld door prachtige cumulus wolken. De temperatuur klom daarbij snel op. De temperatuur die nodig was om buien te laten ontstaan (zo’n 22 a 23 graden) werd al vrij snel bereikt. Cumulus stonden verticaal in de lucht en gaven mooi aan hoe onstabiel de atmosfeer was.
Tornadomelding
Nabij Euskirchen gingen we van de snelweg af, op zoek naar een plekje in het veld. Daarbij hielden we de korte termijn verwachting van het weermodel ‘Harmonie’ aan plus de eigen observaties. ‘Harmonie’ bleek het bij het juiste eind te hebben, want geheel volgens verwachting ontstond aan het einde van de ochtend een onweersbui ter hoogte van het grensgebied Eifel/Ardennen. Geholpen door het reliëf (orografie) kwam er al snel onweer op de bui, die zich langzaam oostwaarts verplaatste.
Via Twitter kwam op dat moment een melding van een tornado binnen op diezelfde bui. Op afstand zag de bui er niet heel indrukwekkend uit. Terwijl de zon heerlijk scheen hielden we ook andere cumulus wolken in de gaten. Maar het bleef voorlopig keurig bij één bui, de bui die het model goed in het vizier had. Hoewel we al zicht op de bui hadden, was de afstand tot de bui te groot om een eventuele hoos te kunnen zien. Dus reden we dieper de Eifel in om de bui te onderscheppen.
- Vergeet deze tips en tricks niet bij digitale fotografie?
- Op deze website vind je alle materiaal voor natuurfotografie
Serie foto’s: supercellen in Duitsland
Onderling werd goed afgestemd om de chase zo goed en veilig mogelijk te laten verlopen. Eén iemand hield de focus op de weg, een ander navigeerde en de anderen hielden de lucht en de radar in de gaten. Goed teamwork bracht ons uiteindelijk dicht bij de cel, die sterke roterende bewegingen toonde. Het bleek om een zogenaamde supercell te gaan, het zwaarste type onweersbui dat we kennen in de Benelux.
Na een paar platen op afstand te hebben genomen, probeerden we nog dichter bij de kern te komen. Wel probeerden we daarbij uit de neerslag te blijven, om zo betere foto’s te kunnen maken.
Die locatie vonden we al vrij snel. Vol bewondering en ontzag stonden we in het veld te genieten en platen te schieten. De bui was in gezonde conditie, gezien de imposante wallcloud en inflow tail. Flarden met fractus wolken werden omhoog gezogen, terwijl er veel hoogte-onweer was. Toen het gevaarte te dichtbij kwam, sprongen we in de auto om de bui weer voor te zijn. Dat hebben we 3x gedaan tot bij Koblenz. Zo hebben we dezelfde supercell uiteindelijk 3x beleefd. Meest heftig was de bui uiteindelijk in de buurt van Mendig, waar we werden verrast door agressief onweer (cg bliksem).
Ultieme beleving
In de avond werd een hotel opgezocht in de buurt van Mainz. De volgende dag beloofde immers opnieuw interessant te worden, opnieuw in het zuidwesten van Duitsland en noordoosten van Frankrijk. Helaas moest ik de tweede chasedag aan me voorbij laten gaan. Maar daar kon ik na vandaag vrede mee hebben: de buit was binnen, een onvergetelijke ervaring rijker!
