19 juni 2016 - 6 min. lezen 22 reacties

Op dinsdag 21 juni vindt de zomerzonnewende plaats. Dit markeert het begin van de astronomische zomer op het noordelijk halfrond, die tot 22 september duurt. Het weer lijkt zich prima aan de kalenderklimatologie te houden: de temperatuur gaat in de loop van de week weer omhoog naar zomerse waarden. Zoals gebruikelijk in ons gematigde klimaat gaat deze opwarming wel gepaard met een toename van de onstabiliteit, waar we vanaf donderdag mee te maken krijgen. De kans op regen- en onweersbuien neemt dan toe. Of het onweerachtig zomerweer daarna standhoudt is nog onzeker.

Regenachtige maandag

Voordat het zover is, krijgen we eerst nog te maken met de passage van een actief frontensysteem. In de nacht van zondag op maandag begint het als eerste langs de westkust te regenen. De neerslag breidt zich vervolgens uit naar het oosten. Doordat de regenzone breed is, kan het op veel plaatsen langdurig blijven regenen. Een neerslagduur van 12 tot 15 uur is goed mogelijk. In totaal kan er tussen de 10 en 20 millimeter vallen.

De zon zal niet te zien zijn en daardoor blijft het kwik steken op 16 tot 18°C. De wind is matig tot vrij krachtig (3 tot 5 Beaufort) en waait uit het zuiden tot zuidwesten. In de avond en nacht blijft het in het algemeen meestentijds regenachtig. De minima dalen niet verder dan 12 tot 16°C. Pas in de loop van de nacht wordt het vanuit het westen iets droger.

neerslaghoeveelheid
In het westen van de Benelux valt de komende 24 uur de meeste neerslag. Er kan circa 20 mm naar beneden komen.

Dag van de zonnewende

Ook op dinsdag staat het zomerweer nog even in de wachtrij. De dag begint grijs, maar geleidelijk breekt het wolkendek op steeds meer plaatsen. De neerslag uit de nacht trekt naar Duitsland weg en het wordt droog. ‘s Middags is er een afwisseling van velden middelbare bewolking en perioden met zonneschijn. In de centrale en oostelijke delen van de Benelux ontstaat lokaal een bui, in het westen blijft het droog.

De temperatuur boekt winst: het wordt 18-21°C. De wind is daarbij matig van kracht (3 of 4 Beaufort) en komt uit het zuidwesten. In de avond en nacht neemt de wind sterk in kracht af. Tevens klaart het vaker op en kan er op uitgebreide schaal mist ontstaan. Lokaal loopt het zicht terug naar minder dan 500 meter. Het koelt af naar 10-14°C.

Onweerachtig zomerweer door hoge temperaturen

Vanaf woensdag komt er verandering in de luchtdrukconfiguratie. Een uitloper van het Azorenhoog nestelt zich boven Oost-Europa. Als tegenhanger zakt een deel van het IJslandlaag uit naar de Golf van Biskaje. Tussen deze systemen komt er op hoogte een zuidelijke stroming te staan. Hiermee stroomt warme lucht afkomstig uit het zuiden naar West-Europa toe.

Op 1,5 kilometer hoogte (850 hPa) stijgen de temperaturen naar 15°C tegen het einde van woensdag. Dit indiceert dat we met een warme luchtsoort te maken krijgen. Ook aan de grond zal het kwik flink gaan stijgen in de loop van de ochtend/middag.

Uiteindelijk zullen de maximumtemperaturen uitkomen op 21 à 22°C in het uiterste noorden van Nederland en 23-26°C elders in de Benelux. Dit alles bij een mengeling van wolkenvelden en zon. De wind is zwak tot matig (2-4 Beaufort) en draait van zuidwest naar zuidoost.

zomerweer woensdag
Maximumtemperaturen op woensdag. Met maxima rond de 25 graden kunnen we echt spreken van zomerweer.
cape woensdag
De SB-CAPE op woensdag. Vanuit het zuiden neemt de onstabiliteit toe.

De onstabiliteit neemt in de loop van de dag wel toe, wat goed te zien is aan de stijgende CAPE-waarden. In eerste instantie is het overal droog, maar in de tweede helft van de middag stijgt vanuit het zuiden de kans op een lokale regen- of onweersbui. Dit kan een stevig exemplaar zijn. Op veel plaatsen blijft het echter droog en is het aangenaam zomerweer. Tot diep in de avond ligt het kwik nog boven de 20°C. In de nacht daalt het kwik naar 15 tot 19°C, zeer hoge waarden voor deze fase van de zomer.

Spanish Plume

Donderdag belooft de warmste dag van de week te worden. Al vroeg in de ochtend is het op de meeste plekken meer dan 20°C. Bij een zwakke tot matige zuid- tot zuidoostenwind schiet het kwik verder omhoog. De maxima bedragen 23 tot 26°C in een brede kuststrook en 27 tot 30°C landinwaarts. Wanneer we de 30°C halen mogen we spreken van een tropische dag. ‘s Middags gaat er op de stranden een zeewind waaien waardoor het daar enkele graden afkoelt.

zomerweer donderdag
Maximumtemperaturen op donderdag

De dag begint vrij zonnig, maar in de tweede helft van de ochtend beginnen er boven de Ardennen en Henegouwen al enkele stapelwolken te groeien. Rond het middaguur ontstaan daar de eerste regen- en onweersbuien. Vervolgens breidt het buiengebied zich noordwaarts uit en uiteindelijk krijgt de hele Benelux ermee te maken. Het kunnen bijzonder zware buien zijn met naast onweer ook kans op hagel en zware windstoten. Lokaal kan er zelfs een windhoos optreden.

Ook kan er veel regenwater in korte tijd vallen waardoor er wateroverlast ontstaat. De SB-CAPE bereikt in een gedeelte van de Benelux meer dan 3000 J/kg, wat duidt op een extreem onstabiele atmosfeer. Dergelijke waarden komen dan ook zelden voor in ons deel van Europa.

cape
De atmosfeer wordt donderdag zeer onstabiel. De SB-CAPE bereikt donderdag extreem hoge waarden van boven de 3000 J/kg. De avondrun van GFS kwam zelfs met plaatselijk 4000 J/kg in Henegouwen. Er is potentie tot zwaar onweer met grote hagelstenen.
stp
Tegelijkertijd slaat de Significant Tornado Parameter (STP) ook behoorlijk uit aan het einde van donderdagmiddag. Kans op lokale hoosverschijnselen is aanwezig.

Houdt het zomerweer aan?

Vanaf vrijdag wordt de onzekerheid binnen de weermodellen groter. Het overgrote deel van de berekeningen, circa 80%, laat een terugkeer zien naar een koeler weertype met maxima iets boven de 20°C. Er is echter een kleine minderheid (20%) die het zomerweer laat aanhouden.

Deze onzekerheid ontstaat doordat de scheidingslijn tussen het koele weer boven de Britse Eilanden en de warmte boven het Europese continent dichtbij komt te liggen. Grote delen van Europa krijgen vanaf het midden van de week te maken met langdurig hitte (temperaturen tot boven de 35°C).

Een klein verschil in de luchtdruksetting zou ertoe kunnen leiden dat de warme lucht ook boven de Benelux kan standhouden. We gaan zien hoe dit uitpakt de komende week. Wie niet kan wachten, check het weer op locatie via onze website!

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken