22 mei 2015 - 3 min. lezen 0 reacties

De atmosfeer is weer tot rust gekomen na 2 onstuimige dagen. Wat was de bovenlucht verkouden zeg! In de omgeving van Heusden (provincie Noord-Brabant in Nederland) hebben ze het geweten. Daar kwam een heuse windhoos voorbij die tot flinke schade heeft geleid. Oorzaak: een “low topped supercell”. Een beveiligingscamera van de boerderij heeft alles vast kunnen leggen. Er gaan geruchten dat het een tornado is met de classificatie EF-1. In dit artikel ga ik uitleggen hoe deze windhoos tot stand kon komen.

Ingrediënten atmosfeer

Koude bovenlucht -GFS
Voor “extreme weersituaties” en onweer hebben we onstabiliteit (CAPE) nodig. Dat hebben we vooraf in dit weerbericht aangekondigd op onze website. We hadden afgelopen dinsdag 19 mei en woensdag 20 mei dan ook te maken met alle ingrediënten aanwezig in de atmosfeer. We noemen dit ook wel de parameters. Er was voldoende CAPE, (wel in lichte mate). De bovenlucht was vochtig. Dit is van belang om de wolken te kunnen laten doorgroeien en nog een belangrijke factor: er was voldoende windschering.

Dat alles in combinatie met de koude bovenlucht en de ingrediënten waren aanwezig om talrijke buien met hagel en onweer te produceren waarbij we ook prachtige wolkenluchten konden bewonderen zoals afgebeeld op onderstaande foto.

buienwolken
Met dank aan Bas de Nooijer via NoodweerBenelux

Low topped supercell

Er bestaan 2 soorten supercells. Een klassieke supercell ook wel HP supercell (heavy precipitation) genoemd en een LP supercell (low precipitation). In de omgeving van Heusden betrof het een LP (low-topped) supercell. Het verschil tussen deze 2 supercells is dat de LP supercell ontstaat in een koude bovenlucht en we de HP supercells juist zien ontstaan in erg warme lucht (warmteonweders). De LP supercell kan dus makkelijker ontstaan omdat deze een lagere basis heeft en minder CAPE nodig heeft dan de HP supercell.

Ontstaan van deze krachtige buien?

We moeten eens met z’n allen wat vaker naar de lucht kijken. Niet alleen zien we vaak prachtige wolkenpartijen, maar ook “waarschuwt” moeder natuur ons met de voorbode qua bewolking wat voor type weer er aan zit te komen. De dag begon namelijk dinsdag en woensdag op veel plaatsen helder met uitzondering misschien van de kuststrook.

cumulus

Ziet u bovenstaande bewolking, de zogeheten cumulus wolken, dan hoeft u zich nog geen zorgen te maken. Gaan ze opbollen en groeien zoals in het plaatje bovenaan deze alinea dan wijst dat op onstabiliteit (updraft). In Nederland noemen we dat ook wel “bloemkool”-wolken of in vakjargon de Cumulonimbus wolk. Gaan we dan nog een stapje verder en dat gebeurde ook dinsdag kwamen we dit verschijnsel tegen…

tuba
Wow! Een tuba. Met dank aan inzender Philip Roels via onze Facebook.

Hier zien we heel goed de roterende luchtstroom binnenin een supercell die naar beneden gezogen wordt. Het verschil met een tuba en een windhoos is dat de tuba de aarde niet bereikt.

windhoos
Met dank aan inzender Len van de Kruijs via onze Facebook.

En dit was de windhoos boven de omgeving van Heusden. Met ook nog eens de bliksem erbij. Hoe mooi wil je het op de plaat gelegd hebben? Schitterend. De roterende luchtkolom raakt nu helemaal het aardoppervlak. Voldaan aan alle parameters om tot ontwikkeling te kunnen komen.

Hook-echo van de supercell regio Deurne

hook-echo

Op een speciale regenradar was deze low topped supercell schitterend te zien in de vorm van een hook-echo. Deze vorm verraadt een mogelijk aanwezige tornado door de vorm van een staart met later een haak. Bovendien is een supercell te herkennen aan zijn trekrichting op de regenradar. Deze is namelijk net wat evenwijdiger dan de overige buien te zien op de radar.

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken
10

Natte lente na een El Niño-winter

3 dagen geleden - 7 min. lezen

Winters slotoffensief in de Alpen

4 dagen geleden - 4 min. lezen