5 april 2016 - 3 min. lezen 2 reacties

Een tweetal jaar geleden sprak iedereen er over. Het pinksterweekend 2014 staat bij veel mensen in het geheugen gegrift. Heel wat plaatsen kregen onvervalst noodweer! De oorzaak: fel onweer met centimeters grote hagel waarbij op sommige plaatsen diameters werden gemeten tot 7 cm. Grote hagelbollen vielen uit de lucht vooral op 7 en 9 juni 2014.

De onweersbui werd gedoopt tot rightmover en trok op 9 juni rond en na middernacht over een deel van ons land en verraste heel wat mensen in hun slaap door het plots uitbreken van echt noodweer. Bliksem, donder, rukwinden, stortregen en grote hagelbollen… het was compleet.

hagel

Snelheid en energie

Hagel met een diameter van 2 cm valt met een gemiddelde snelheid van 69 km/u richting het aardoppervlak. Nemen we diameter 40 mm dan is dit rond de 98 km/u. Een hagelsteen van 60 mm valt al gauw met een grote snelheid van 120 km/u. Een vrij logisch gegeven: hoe groter en dus ook zwaarder, hoe groter de valsnelheid wordt.

Als we even de valenergie van hagel bekijken dan zien we een sterke toename met de grote. Een hagelbol van 2 cm heeft ongeveer een botsenergie van 0,7 J (energie). Nemen we 4 cm dan komen we uit op 11,4 J (botsenergie). Met andere woorden de diameter is het dubbele, maar de botsenergie is 16 keer zo groot.

  • Bescherm je wagen tegen hagelstenen voor ze hagelschade veroorzaken. Dit beschermhoes kan helpen bij kleine wagens. Dit type is dan weer beter geschikt voor grote auto’s. (aff.)

Hagel met een diameter groter dan 5 cm heeft een kracht van maar liefst 57,7 J en dat is 82 keer meer energie dan bij een hagelsteen van 2 cm. Vandaar dat bij grote hagelstenen de materiële schade groot kan zijn vanwege de enorme kracht.

grote hagelbollen

Ontstaan van deze hagelbuien

Hagel van grote omvang ontstaat in een onweerswolk met sterke stijg- en daalstromen. Hoog in een zware onweerswolk vriest het al gauw tot -50 graden en lager. Waterdruppels komen in aanraking met ijskristallen hoger in de wolk door de sterke opwaartse stromingen in het onweer.

  • Wil je meer te weten komen over het weer? Via dit boek leer je ook weersverwachtingen opmaken (aff.)

Een kleine hagelsteen is dan een feit. Deze kan afhankelijk van de kracht die het onweer bezit nog vele malen op en neer gaan in de wolk en dus kunnen telkens nieuwe waterdruppels vastvriezen op de hagelsteen. Deze zal dus steeds groter worden tot deze te zwaar is zodat de onweerswolk de hagelsteen niet meer kan dragen en laat vallen richting het aardoppervlak.

Extremen

De hagelstenen in de Benelux zijn echter nog ‘klein’ te noemen als we de grootste hagelsteen ooit gerapporteerd eens bekijken. Op nummer 1 staat Vivian (USA) met een diameter van 20,3 cm, daarna volgt Aurora (USA) met 17,8 cm, Coffeyville (USA) met 14,5 cm om daarna af te sluiten met Undingen (Duitsland). Toen viel er hagel uit de lucht met een diameter van 14,1 cm.

hagel

Ravage door het onweer

Grote hagelstenen zijn 1 van de natuurlijke fenomenen die de meeste schade opleveren wat betreft materieel en dus ook financieel. Op enkele minuten kunnen ze miljoenen euro’s aan schade veroorzaken. Auto’s, ramen, veranda’s… zijn maar enkele voorbeelden die vrij zwak kunnen zijn tegen dit geweld.

Ook gewassen, dakgoten en zelfs verkeersborden kunnen schade oplopen. Grote hagel en de regelmaat van dit gebeuren is in de laatste jaren algemeen toegenomen in West-Europa.

hagelschade

De foto’s in dit artikel dateren van 9 juni regio Gent en kregen we door van Anke De Temmerman waarvoor dank.

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken

Weersverwachting Ronde van Vlaanderen 2024

16 uren geleden - 6 min. lezen
13

Natte lente na een El Niño-winter

4 dagen geleden - 7 min. lezen