Een primeur: de geboorte van planeten
Astronomen in Chili hebben met een nieuwe en nog onafgewerkte telescoop, de ALMA ( Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), een unieke ontdekking gedaan. Op zo’n 450 lichtjaar van de Aarde bevindt zich de ster HD 142527 waarrond zich planeten aan het vormen zijn. Een fenomeen dat tot nu toe enkel in theorie beschreven werd, maar nu voor het eerst waargenomen wordt!
- Grote uitbarsting op de zon veroorzaakt CME (2014)
- Inleiding tot de astrografie
- Astrografie en een stackprogramma?
Geboorte van planeten
Bij de geboorte van een ster blijft heel wat materiaal rondom de ster zweven. De losse materialen komen door de aantrekking van de ster in een vaste baan rond de ster, net zoals de planeten in ons zonnestelsel. Wanneer de losse materialen botsen, kan zich een fusie voordoen. Rondom de ster HD 142527 bevindt zich een schijf van gas en kosmisch stof, overblijfselen van de vorming van de ster. De schijf is opgedeeld in een binnen- en buitenschijf met tussenbeide een brede kloof. De buitenschijf is echter niet mooi rond, maar heeft de vorm van een hoefijzer.
De kloof tussen de twee schijven is vermoedelijk ontstaan door de aanwezigheid van nieuwe gasreuzen (planeten zoals Jupiter en Saturnus) die alle materialen aantrekken waardoor ze niet alleen groeien, maar ook hun baan vrijmaken rondom hun ster. In theorie trekken de gasreuzen gassen aan van de buitenste schijf waardoor ze groeien en gasdraden lijken te vormen die van de buitenste schijf naar binnen gezogen worden. Dit is de eerste keer dat het fenomeen ook echt wordt waargenomen en de theorie bevestigd wordt. De planeten zijn nog niet zichtbaar omdat ze gesluierd gaan achter de gassen.
De planeten zijn echter “slordige eters”: ze trekken teveel gassen van de buitenste schijf aan waardoor gassen doorstromen naar de binnenste schijf. Deze binnenste schijf wordt op zijn beurt benut door de ster die gassen opslokt om verder te groeien.
Het staat vast dat de wetenschappers in Chili deze ster en zijn verdoken planeten zal blijven opvolgen. In tussentijd wordt de ALMA-telescoop verder afgewerkt en bijgesteld zodat na verloop van tijd een scherper beeld kan gemaakt worden van dit kleine onderdeel van het grote heelal.
Afbeeldingen: European Southern Observatory (EOS)
