13 februari 2016 - 7 min. lezen 53 reacties

Voor de winterliefhebbers mag deze winter snel over zijn. Op wat schermutselingen na bleef het bij zeer zacht, winderig weer waarbij de term winter qua beleving meer op de herfst deed lijken. Dat de winter nog niet voorbij is, gaan we (begin) deze week merken. Een arctische uitbraak brengt namelijk sneeuw tot in Noord-Afrika. Uiteraard is dit op enige hoogte, maar bijzonder is het wel! Ook in onze omgeving is er zondag en maandag kans op sneeuw. Dit kan nog wel eens heftiger uitpakken dan iedereen denkt.

Daarna zorgt een opbouwend hogedrukgebied voor een stabilisatie. Echt langdurig winterweer zit er niet in. We missen transportkoude en moeten het hebben van uitstraling, ook wel stralingskoude genoemd. Dit kan nog voor pittige vorst in de nacht zorgen, zeker boven een eventueel sneeuwdek.

Tong arctische uitbraak reikt tot Noord-Afrika

Arctische uitbraak
Op ongeveer 1500 meter hoogte weet een arctische uitbraak het Iberisch Schiereiland makkelijk te veroveren. De koude “tong” reikt zelfs helemaal tot aan Noord-Afrika, wat niet zo vaak voorkomt. Op enige hoogte is er kans op sneeuw.

Winter 2015-2016 is er een van extremen. Recent hebben we de opwarming in de stratosfeer (SSW) gehad en dat zou de weerkaarten goed in de war kunnen schudden. Of deze Arctische uitbraak iets met deze opwarming te maken heeft, kunnen we niet met zekerheid zeggen. Een mogelijkheid is dat echter wel. De straalstroom is de afgelopen dagen namelijk een flink stuk zuidelijker komen te liggen en de krachtige westcirculatie wordt, voor even, een halt toe geroepen.

Jet
Flinke WAA op de Atlantische Oceaan (opkomend Azorenhoog) zorgt voor een duikende straalstroom. Arctische lucht wordt gedwongen om af te zakken richting het zuiden. Schitterend voorbeeld van yin en yang waarbij warme lucht de Balkanlanden in wordt geblazen.

Veel sneeuw in de Spaanse bergen

Neerslag-ECMWF
Een glijbaan van koude lucht zorgt voor sneeuw tot aan Noord-Afrika. Verwachting voor maandag 15 februari.

Met deze Arctische uitbraak profiteren de hoger gelegen gebieden in Frankrijk en Spanje optimaal. Zo kan er begin deze week 20 tot 30 cm verse sneeuw vallen in de Pyreneeën. De verwachting voor de Spaanse Sierra Nevada is nog interessanter. Mogelijk een halve meter sneeuw erbij in korte tijd. Zelfs in de woestijn kan er sneeuw gaan vallen. Dat gaat leuke plaatjes opleveren.

Neerslagbom voor Noordoost-Nederland?

neerslagtotaal-ECMWF
Het Amerikaans weermodel komt met een ware neerslagbom voor Noordoost-Nederland. Als dit in de vorm van sneeuw valt dan is er een dik pak sneeuw mogelijk en dat op Valentijnsdag. De verwachting van de totale neerslagsom bedraagt namelijk tot maandagochtend 34 mm.

Op Valentijnsdag wordt de weersituatie interessant om sneeuw toe te laten voor onze omgeving. Er passeert namelijk een lagedrukgebied met de kern over de Belgische Ardennen en trekt langzaam richting Duitsland. Rondom het lagedrukgebied zit een gebied met neerslag. De wind is hierbij aflandig en komt uit een oostelijke richting. Om de neerslag in het laagland als sneeuw te laten vallen, moeten we aan diverse parameters voldoen.

Daarbij is de situatie vaak kritisch en moet veel kloppen. Een aflandige wind is een gunstige parameter voor sneeuwval. Er wordt dan net wat drogere lucht aangevoerd op hoogte, waarbij de dauwpunttemperatuur wat lager uit kan vallen. Bovendien hebben we dan niet te maken met de relatief warme Noordzee, maar hiermee zijn we er nog niet.

Drukgebieden-ECMWF
Een depressie trekt zondag over België naar Duitsland. Een (noord)oostelijke stroming voert continentale lucht aan. Als een depressie via deze koers passeert, is de kans op winterse neerslag relatief groot mits de aangevoerde lucht koud genoeg is.

Dauwpunt wordt kritische parameter

Dauwpunt-ECMWF
Zondagmiddag ligt de dauwpunttemperatuur iets boven het vriespunt. Dit is cruciaal voor de neerslagsoort.

De dauwpunttemperatuur ligt met +1 graad op een kritische grens. Hierbij vindt, als de neerslag als sneeuw valt, al enige afsmelt plaats. Hoe krachtiger de neerslag, hoe meer kans dat deze als sneeuw naar beneden dwarrelt.

Temperatuur 850 hPa
De temperatuur voor zondagmiddag op 1500 meter hoogte.

Temperatuur op 850 hPa

De temperatuur op 850 hPa (1500 meter hoogte) ligt tussen de -3 en de -5 graden. Als stelregel hanteren we voor deze parameter globaal minimaal -5 graden als voorwaarde dat de neerslag als sneeuw naar beneden valt. De temperatuur daalt namelijk tussen de 6 en 10 graden per 1000 meter hoogte. Sneeuw dwarrelt in onze omgeving over het algemeen bij temperaturen rond of iets boven het vriespunt op waarnemingshoogte.

Temperatuur op waarnemingshoogte (2m)

temperatuur 2 meter
Zondagmiddag zien we (licht) positieve temperaturen op waarnemingshoogte. De kans op vorming van een sneeuwdek is hiermee klein.

Bekijken we de verwachte temperatuur op 2 meter hoogte, dan zien we licht positieve temperaturen. Het kwik schommelt gedurende de zondagmiddag tussen de +2 en +5 graden. Voor vorming van een sneeuwdek is dit te hoog en vermoedelijk zien we dan ook een mengelmoes van regen en smeltende sneeuw waarbij de neerslag in vloeibare vorm (tijdelijk) de overhand krijgt.

Komt het tot een sneeuwdek?

temperatuur 850 hPa nacht
In de nacht van zondag op maandag stroomt geleidelijk steeds koudere lucht binnen op 850 hPa. De kans op winterse neerslag wordt hierbij steeds groter.

In de nacht van zondag op maandag zien we de temperatuur op 850 hPa steeds verder dalen. Vanuit het noordoosten stroomt namelijk geleidelijk steeds koudere lucht binnen. De neerslag die dan nog valt, valt dan uitsluitend in de vorm van (smeltende) sneeuw. De ondergrond is door de neerslag al behoorlijk afgekoeld en heeft geen last van de opwarming door de zon. Sneeuw maakt in deze situatie een grotere kans om te accumuleren. De vraag rest alleen nog of er dan nog neerslag verwacht wordt.

Weersvooruitzichten

Vooruitzichten-ECMWF
Een uitloper van het Azorenhoog maakt dinsdag een verbinding met het hogedrukgebied boven Scandinavië. Dit zorgt voor een weersverbetering met opklaringen. Terwijl overdag lichte dooi optreedt, is het in de nacht en vroege ochtend koud met algemene nachtvorst.

Maandag is er eerst nog kans op winterse neerslag, geleidelijk zien we een hogedrukgebied opbouwen boven onze omgeving dat al snel oostelijk van ons land komt te liggen. Omdat we ons in een relatief koude polaire luchtsoort bevinden lopen de temperaturen niet meer zo hoog op. Het blijft enkele dagen droog en er zijn opklaringen te verwachten.

Overdag komt het kwik nog ruim boven het vriespunt uit, maar een eventueel aanwezige sneeuwdek zou de temperatuur wat lager kunnen houden. Vanaf maandagavond koelt het tijdens het binnenkomen van de opklaringen overal flink af, met algemene vorst. Boven een sneeuwdek gaat het matig vriezen. Woensdag of donderdag komt een depressie van de oceaan dichterbij en dringt zachtere lucht op. Dit zou het einde kunnen betekenen van het miniwintertje. Daar komen we later op terug.

Samenvattend woordje

Een Arctische uitbraak zorgt voor een gebied met lage temperaturen en sneeuwval die helemaal tot aan Noord-Afrika reikt. Voor dit in stelling gebracht wordt, voert een depressie (winterse) neerslag naar omgeving. De neerslaghoeveelheden lopen in de diverse weermodellen nogal uiteen. De kans op sneeuw is het grootst bij aanvang van de neerslag en in de nacht van zondag op maandag.

De dauwpunttemperatuur en de temperatuur op waarnemingshoogte liggen net te hoog om zeker te zijn van een vaste neerslagsoort. Na passage van de depressie stroomt nog koudere lucht binnen waardoor de kans op sneeuw verder toeneemt. Door afkoeling van het wegdek is de kans dan groter dat er zich een sneeuwdek vormt.

De grootste kans lijkt nu aanwezig voor het (noord)oosten van Nederland. Daarna zorgt een hogedrukgebied voor enkele dagen met rustig weer met lichte dooi overdag en enkele koude nachten met pittige vorst.

Gastblog

Door Gastblog

Expert in weer en klimaat of een ander boeiende niche in de wetenschap? Geregeld worden wetenschappers aan het woord gelaten via een gastblog.


Verder lezen

Alles bekijken